Paragrafen

De lokale lasten vormen een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente en worden betaald door burgers en bedrijven. De Gemeentewet geeft een limitatieve opsomming van de belastingen en heffingen die een gemeente mag opleggen. Deze heffingen worden onderverdeeld in twee categorieën, namelijk:

Belastingen
Tegenover een belasting staat geen rechtstreekse tegenprestatie van de gemeente. De opbrengsten dienen als algemeen dekkingsmiddel. Onze gemeente heft de volgende belastingen

• De onroerende zaakbelasting
• De forensenbelasting
• De precariobelasting
• De parkeerbelasting
• De toeristenbelasting
• De hondenbelasting

Rechten
Naast de belastingen worden er ook rechten geheven voor een geleverde dienst. Het is niet toegestaan een meer dan kostendekkend tarief te handteren voor deze rechten. Onze gemeente heft de volgende rechten:

• De rioolheffing
• De afvalstoffenheffing
• De leges
• De marktgelden
• De havengelden
• De lijkbezorgingsrechten

Indexering en tariefverhoging
Het beleidsuitgangspunt voor alle heffingen is dat de jaarlijkse verhoging beperkt blijft tot de inflatiecorrectie. Dit betekent dat alle heffingen trendmatig worden verhoogd met 3,9%, met uitzondering van de lijkbezorgingsrechten, afvalstoffenheffing, rioolheffing en de toeristenbelasting. De tarieven voor de lijkbezorgingsrechten worden jaarlijks met 5% extra verhoogd om de kostendekking te verbeteren. Voor de afvalstoffenheffing geldt dat de tarieven in 2025 niet hoeven te worden verhoogd om kostendekkend te blijven. De rioolheffing moet, naast het inflatiepercentage van 3,9%, met 1,0% extra worden verhoogd om kostendekkend te zijn. De tarieven voor de toeristenbelasting worden verhoogd naar € 2,50. Het definitieve tarief van de OZB is afhankelijk van de stijging van de WOZ waarde. De verordening OZB wordt in de raad van december vastgesteld.

Kostendekking
Voor alle rechten is het kostendekkingspercentage in deze paragraaf vastgelegd. Hiermee wordt de transparantie m.b.t. verhouding kosten en baten per heffing vergroot.

Kwijtschelding
Een inwoner van Vlissingen kan kwijtschelding krijgen voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Dit kan indien het inkomen zo laag is dat aan de betalingsverplichting niet kan worden voldaan, ook niet door middel van een betalingsregeling. Of iemand in aanmerking komt voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding is afhankelijk van de persoonlijke financiële situatie. Dit wordt gedaan aan de hand van een door elke gemeente vastgestelde leidraad. De ontwikkeling van de geraamde bedragen voor de kwijtschelding over de afgelopen jaren is als volgt.

Onderstaand overzicht geeft een beeld van de geraamde en de werkelijke opbrengsten van de afgelopen jaren in relatie met het begrotingsjaar 2025.

De opbrengsten van de onroerendezaakbelasting (OZB) worden ingezet als algemeen dekkingsmiddel. Eigenaren van woningen en niet-woningen zijn belastingplichtig, evenals de gebruiker van een niet-woning voor de ozb-gebruikersbelasting.

De OZB-tarieven worden vastgesteld op basis van de gemiddelde waardeontwikkeling van woningen en niet-woningen (zoals bedrijven, winkels en kantoren) en de in de begroting voor dit jaar vastgestelde opbrengststijging. Voor het bepalen van het OZB-tarief zijn we afhankelijk van het stijgingspercentage van de WOZ-waarden. Dit percentage kan pas eind oktober nauwkeurig worden doorberekend, aangezien dan meer dan 70% van de WOZ-gegevens bekend is. De verordening OZB wordt daarom in december aan de raad aangeboden. In beginsel wordt voor 2025 de OZB verhoogd met 3,9% inflatiecorrectie.  

Op basis van deze gegevens wordt in de verordening een percentage vastgesteld waarmee het aanslagbedrag wordt berekend. De formule hiervoor is: Waarde x percentage = aanslagbedrag.

Daarnaast is in Vlissingen het stelsel van voorwaarden voor artikel 12 van invloed op de OZB-berekening. Dit betekent dat het gewogen gemiddelde van de OZB-tarieven in Vlissingen minimaal 140% moet bedragen van het landelijk gewogen gemiddelde.

Met de opbrengst van de heffing worden de lasten van het beheer van het riool gedekt. De opbrengsten mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. Belastingplichtig zijn de gebruikers van woningen en niet-woning die direct of indirect lozen op de gemeentelijke riolering.
De rioolheffing wordt trendmatige verhoogd met (3,9%). Daarnaast word het tarief met 1% extra verhoogd om te komen tot 100% kostendekkendheid.

De financiële onderbouwing van de rioolheffingen is gebaseerd op het gemeentelijk rioleringsplan (GRP). In 2024 is deze vastgesteld. 

Dit geeft de volgende tarieven: 

Met de opbrengst van de heffing worden de lasten van de inzameling en verwerking van het afval gedekt dat door de reiniging wordt ingezameld. Belastingplichtige is de gebruiker van de woning, waar het huishoudelijk afval ontstaat.

Vanaf 2024 is er een tariefstelsel wijziging doorgevoerd. Dit houdt in dat er een tarief is ingevoerd afhankelijk van de grootte van het huishouden. De opbrengsten van de afvalstoffenheffing mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. Hierdoor is het niet noodzakelijk om de tarieven te verhogen ten opzichte van 2024 

Voor nu geeft bovenstaande het volgende tarief:

De opbrengst wordt gebruikt als algemeen dekkingsmiddel. Elke houder van één of meer honden is hondenbelasting verschuldigd. Op basis van aangifte wordt de houder aangeslagen. Voor de eerste hond wordt een basisbedrag in rekening gebracht. Voor elke tweede en volgende hond geldt het dubbele tarief. Dit geeft de volgende tarieven:

De opbrengst wordt gebruikt als algemeen dekkingsmiddel. Belastingplichtige is degene die een woning heeft in de gemeente Vlissingen maar hier niet feitelijk woonachtig is. De forensenbelasting wordt trendmatig verhoogd met (3,9%). 

De opbrengst wordt gebruikt als algemeen dekkingsmiddel. De belastingplichtige is degene die voorwerpen op of onder of boven gemeente grond heeft.

De precariobelasting heeft sinds 2022 geen inkomsten meer van de kabelbelasting.  Wel loopt er nog een beroepsprocedure tegen de kabelbelasting. De tarieven voor deze heffing worden uitsluitend trendmatig verhoogd met 3,9%.

Om het parkeren te reguleren is het noodzakelijk om parkeerbelasting te heffen. De opbrengst wordt gebruikt als algemeen dekkingsmiddel. De houder van het voertuig is belastingplichtig.

De (basis)tarieven worden geïndexeerd met 3,9% en afgerond op 10 centen. 
Afronding op 10 centen is nodig om logische tarieven te communiceren en contante betalingen bij betaalautomaten mogelijk te houden. De naheffingsaanslag gaat wel omhoog van € 76,70 naar € 78,80.

De opbrengsten worden gebruikt als algemeen dekkingsmiddel. Belastingplichtige is degene die gelegenheid biedt tot verblijf. De toeristenbelasting wordt in 2025 verhoogd naar: 

In samenwerking met de vertegenwoordigers van de winkeliers en horecaondernemers in de binnenstad, verenigd in de Vlissingse Ondernemers Centrale (VOC) is voor een deel van de binnenstad de Bedrijveninvesteringszone (BIZ) gerealiseerd voor de periode 1 januari 2022 tot 1 januari 2027.

Marktgelden worden geheven voor het innemen van openbare gemeentegrond en voor de beschikbaarstelling van gemeentelijke voorzieningen. De marktgelden worden verhoogd met de index (3,9%). 

Voor het verstrekken van een vergunning of document wordt een vergoeding in de vorm van leges gevraagd. Deze leges worden ook verhoogd met de index (3,9%). 

Voor het begraven en het huren van een graf enz. wordt een vergoeding in de vorm van lijkbezorgingsrechten gevraagd. Deze rechten worden naast de index (3,9%) extra verhoogd met 5% om de kostendekkendheid te verhogen.

Havengelden worden geheven voor het innemen van openbare gemeentewateren en voor de beschikbaarstelling van gemeentelijke voorzieningen (kade). Deze rechten worden ook verhoogd met de index (3,9%). 

De tarieven voor de rioolheffing en de onroerende-zaakbelastingen stijgen. Daarmee stijgen de woonlasten. Wat dit betekent voor een eigenaar van een pand in 2025 ten opzichte van 2024 wordt in onderstaande tabel weergegeven.

Sinds begroting 2016 worden in de paragraaf lokale lasten een aantal kengetallen opgenomen in relatie het landelijke gemiddelde. Voor 2025 gelden in Vlissingen de volgende kengetallen:

Vanaf de begroting 2017 moet in de paragraaf lokale heffingen een overzicht van baten en lasten worden opgenomen voor de heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten. Bij de hierna opgesomde heffingen is hiervan sprake. Bij deze heffingen is het toegestaan om maximaal 100% van de kosten te dekken. Dit is in de gemeente Vlissingen uitgangspunt.

In de onderstaande gegevens worden de totale kosten en baten met elkaar vergeleken en wordt het kostendekkingspercentage genoemd.

Totale kosten    € 442.000
Totale baten       € 217.000

Kostendekking percentage voor 2025 is 49%

Totale kosten   € 2.885.000
Totale baten      € 2.187.000

Kostendekking percentage  75,8%

Omdat leges over tal van producten wordt geheven en hierboven het gemiddelde kostendekkingspercentage (70 %) is aangegeven wordt in onderstaande tabel de kostendekking per hoofdstuk in de legesverordening aangegeven.

In de onderstaande tabel wordt het kostendekkingspercentage per titel (het soort dienstverlening), nader toegelicht. We hanteren bij de leges de toegestane regels van kruissubsidiëring, waarbij binnen een titel een percentage boven de 100% op hoofdstukniveau is toegestaan onder voorwaarde dat het gemiddelde percentage per titel niet boven de 100% uitkomt. 

Risicomanagement
Het beleid dat de gemeente Vlissingen voert ten aanzien van risicomanagement is vastgelegd in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement. In deze nota is de werkwijze vastgelegd en zijn de uitgangspunten bepaald ten aanzien van risicomanagement. De gemeente is verplicht zowel in de begroting als in de jaarrekening de risico’s te vermelden die de financiële positie van de gemeente kunnen beïnvloeden. Bij het opstellen van de begroting en jaarrekening dient een zo goed mogelijk beeld van kwantificeerbare risico’s aanwezig te zijn.

Werkwijze
Risicomanagement is een continu proces. Bij ieder besluit worden risico's afgewogen. Bij grote projecten worden mogelijke risico's afgewogen in relatie tot het risicoprofiel van de gemeente en expliciet vastgelegd. Twee keer per jaar worden alle risico's binnen de gemeente geactualiseerd. Op basis van deze actualisatie worden per team de huidige en mogelijk nieuwe risico's in beeld gebracht. Op basis hiervan ontstaat er een risico top 10 voor de gemeente. De risico's van de teams worden periodiek binnen het team besproken en waar nodig worden verdere beheersmaatregelen getroffen om de risico's zoveel mogelijke te beperken. De raad, het college en het management team worden geïnformeerd over de top 10 risico's van de gemeente. Gedachte hierachter is dat de risico top 10 van de gemeente goed is voor ongeveer 90% van risicobedrag.

Voorwaarden in een continu proces
Risicomanagement heeft op het niveau van de raad, het college en het management team een structurele plek binnen de planning- en controlcyclus. Voor de raad betekent dit dat bij zowel de begroting als bij de jaarrekening gerapporteerd wordt hoe de risico’s zich ontwikkelen en hoe deze zich verhouden tot de ontwikkeling van de weerstandscapaciteit. Één van de voorwaarden voor een adequaat risicomanagement is dat bestuurlijke doelstellingen voor programma’s, strategische projecten en grondexploitaties helder zijn. Verder is het noodzakelijk dat zowel bestuur als management zich bewust zijn dat risicomanagement onderdeel is van het normaal besturen en managen van de gemeente. Dit betekent dat het inventariseren van risico’s, het inschatten ervan en het treffen van maatregelen voortdurend in de praktijk wordt uitgevoerd.

Risicokaart
Risico’s waarvan de oorzaken en gevolgen in klassen ingedeeld zijn kunnen geplaatst worden in een risicokaart (zie afbeelding). De risicokaart geeft inzicht in de spreiding van de risico’s naar kans en gevolg. De nummers in de risicokaart corresponderen met de aantallen risico’s die zich in het desbetreffende vak van de risicokaart bevinden. Daarmee wordt direct inzichtelijk hoe de risico’s zijn verdeeld over het groene, oranje en rode gebied. Netto betekent de situatie van de risico's inclusief de genomen beheersmaatregelen om de risico's te beperken. Per risico is bepaald welke beheersmaatregelen er kunnen worden genomen om een risico te beperken. Voorbeelden hiervan zijn het opnemen van een reserve, verbeterde proces/ werkafspraken, interne controles of aanpassingen beleid.

Een risicoscore in het groene gebied, vormt geen direct gevaar voor de continuïteit van de bedrijfsvoering. Risico’s die in het oranje gebied zitten vragen om aandacht. Ze vormen individueel nog geen reëel gevaar voor de continuïteit van de bedrijfsvoering, maar naarmate de tijd vordert, kan het risico wel een bedreiging gaan vormen. Voor deze risico’s wordt het dan ook aangeraden niet lang te wachten met het nemen van verdere beheersmaatregelen. In de risicokaart wordt duidelijk dat er zich relatief veel risico’s in de groene en oranje zone bevinden, onder/midden in de risicokaart. Bij beheersing van deze risico’s die veel voorkomen kan op de langere termijn serieuze bedreigingen ten aanzien van de continuïteit van de bedrijfsvoering worden voorkomen. Een risico dat een risicoscore heeft die in het rode gebied zit, vereist directe aandacht om te voorkomen dat de continuïteit van de bedrijfsvoering wordt bedreigd.

Risico's
Op basis van het risicoprofiel van de gemeente Vlissingen kan worden bepaald hoeveel geld benodigd is om alle risico’s te kunnen financieren. Dit wordt de benodigde weerstandscapaciteit genoemd. De financiële omvang van de risico's wordt berekend op basis van een risicosimulatie (Monte Carlo methode). Uitgangspunt hierbij is een statistische benadering die er van uit gaat dat nooit alle risico’s zich én tegelijk, én in hun maximale omvang voordoen. In totaal zijn er 89 risico’s geïdentificeerd en gekwantificeerd. Op basis van de risicosimulatie is het financieel risico € 17,6 miljoen.

Bovenstaande berekening is gebaseerd op de doorontwikkeling van risicomanagement waar wij mee zijn gestart. Een voorbeeld van deze doorontwikkeling is dat de huidige nota weerstandsvermogen en risicomanagement zal worden geactualiseerd. De bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit is hiervan een onderdeel en voor ons als Vlissingen belangrijk voor de eventuele exit artikel 12. We zijn van mening dat we hierin verbeteringen kunnen doorvoeren. Deze verbeteringen hebben betrekking op:

De aanpassing van het zekerheidspercentage van gemiddeld naar 95%. De keuze voor de zekerheidspercentage maakt duidelijk welk bedrag wij dienen te reserveren om de risico’s met een bepaalde zekerheid (in dit geval 95%) te kunnen opvangen. Het benoemen van risico’s waarbij er sprake is van een structureel effect voor de begroting. Dit zijn risico’s waarbij de inschatting is dat het langer dan 1 jaar duurt voordat het risico dat zich manifesteert kan worden opgevangen in de begroting. Deze risico’s zullen een opslag krijgen van een factor 2 wat voor een gemiddelde tijd van 2 tot 3 jaar staat om de zich manifesterende risico’s met een structureel effect op te vangen/bij te sturen. Deze verbetering hebben we voor het eerst toegepast bij de begroting 2024. 

Top 10 risico's 

In de hiernavolgende tabel wordt de top 10 risico’s van de gemeente Vlissingen gerangschikt naar financiële impact weergegeven. Het percentage geeft de weging van het betreffende risico aan t.o.v. het totaal aan risico’s. Hieruit is af te leiden dat de top 10 risico’s een weging heeft van ongeveer 90% in het totaal van de gedefinieerde risico’s.

Wat is weerstandscapaciteit?
Weerstandscapaciteit wordt gedefinieerd in financiële zin. Dat betekent als (weerstands)bedrag. De minimale weerstandscapaciteit is het bedrag dat we eventueel nodig hebben ter afdekking van financiële verliezen die kunnen optreden, als risico´s zich feitelijk gaan manifesteren. Het gaat daarbij om verliezen die niet al op een andere manier (bijv. via verzekering of afzonderlijk getroffen financiële voorziening c.q. reservering) financieel zijn ondervangen.

De weerstandscapaciteit bestaat uit:

• Vrij besteedbare reserves.
• Budget onvoorziene uitgaven.
• Onbenutte belastingcapaciteit.
• Stille reserves.

Het voorgaande kan als volgt schematisch worden weergegeven:

Vrij besteedbare reserve
Als vrij besteedbare reserve beschouwen wij de algemene reserve en de reserve grondexploitatie. Bestemmingsreserves zien wij niet als vrij besteedbaar. Bestemmingsreserves worden ingezet voor het realiseren van onze doelstellingen. Periodiek wordt onderzocht of de omvang van de bestemmingsreserves nog juist zijn. Eventueel overbodige bestemmingsreserves vallen vrij ten gunste van de algemene reserve en worden op die manier vrij besteedbaar.

Onbenutte belastingcapaciteit
Hieronder wordt verstaan de mogelijkheid die de gemeente heeft om belastingen te verhogen. Bij tarieven waar kostendekking een rol speelt is van onbenutte belastingcapaciteit sprake voor zover nog geen volledige kostendekking is gerealiseerd. Aan de hoogte van de belastingen en de overige tarieven is geen bovengrens gesteld. Aangezien er geen expliciet beleid is en de gemeente Vlissingen in vergelijking met andere Zeeuwse gemeenten gemiddeld hogere belastingen heeft, is in de berekening van de weerstandscapaciteit geen rekening gehouden met de mogelijkheid van onbenutte belastingcapaciteit.

Onvoorziene uitgaven
Voor onvoorziene uitgaven is in de begroting jaarlijks een bedrag opgenomen. Voor de jaren 2025-2028 gaat het om € 255.000. 

Stille reserves
Van stille reserves is sprake wanneer de marktwaarde van bepaalde bezittingen van de gemeente hoger is dan op de balans opgenomen boekwaarde. De aanwezigheid van dergelijke stille reserves is het gevolg van het voorschrift dat de boekwaarde van de activa gebaseerd moet zijn op historische kostprijs. Een stille reserve kan tot de weerstandscapaciteit worden gerekend indien: de bezitting die vrij verhandelbaar zijn en de opbrengst bij verkoop uitgaat boven het bedrag dat nodig is om wegvallende inkomsten op te vangen. Voor de bezittingen die vrij verhandelbaar gaan we uit van een PM bedrag omdat hierover geen inschattingen zijn te maken. De werkelijke waarde van de gemeentelijke aandelen in de Bank Nederlandse Gemeenten en de Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij is wellicht hoger dan de nominale waarde (verkrijgingsprijs). Aangezien de aandelen niet vrij verhandelbaar zijn kan deze meerwaarde (stille reserve) niet worden opgenomen in de berekening van de weerstandscapaciteit.

Omvang weerstandscapaciteit
De vrij besteedbare reserves zijn gebaseerd op de omvang van de algemene reserve. In principe wordt ook de omvang van de reserve grondexploitatie opgenomen echter ultimo het verslagjaar 2023 is deze reeds nihil.

Weerstandsvermogen: koppeling weerstandscapaciteit en financiële risico's
In het voorgaande is zowel de benodigde als de beschikbare weerstandscapaciteit bepaald. De benodigde weerstandscapaciteit op basis van de bestaande risico's kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt de ratio weerstandsvermogen.

Ratio weerstandsvermogen = Beschikbare weerstandscapaciteit / Benodigde weerstandscapaciteit

Voor de gemeente Vlissingen betekent dit een negatieve ratio van - 1,9 (-/- € 34,3 miljoen/ € 17,6 miljoen).

Beschikbare weerstandscapaciteit
De berekende beschikbare weerstandscapaciteit bij de begroting 2025 bedraagt -€ 34,3 miljoen en is gelijk aan de actualisatie bij de jaarrekening 2023.  

Benodigde weerstandscapaciteit
De inventarisatie van risico’s, welke in deze paragraaf is opgenomen, geeft een indicatie van de financiële omvang van de belangrijkste (specifieke) risico’s, inclusief een schatting van de kans dat het geïdentificeerde risico zich voordoet. We kunnen hiermee vervolgens de benodigde weerstandscapaciteit bepalen. Daarbij geeft het college een doorlopend inzicht in de grootste risico’s (top 10) voor de gemeente Vlissingen. Wij hebben op basis van de risico inventarisatie berekend wat de benodigde weerstandscapaciteit is. Het berekende bedrag voor specifieke risico’s bedraagt € 17,6 miljoen (laatste risico inventarisatie jaarrekening 2023 € 18,9 miljoen). Ten opzichte van de risico inventarisatie bij de jaarrekening 2023 is hiermee sprake van een afname van de gekwantificeerde risico’s met € 1,3 miljoen. 

Een groot deel van de benodigde  weerstandscapaciteit wordt veroorzaakt door risico's in het sociaal domein. Deze risico's vangen we op door het inzetten van de reserve sociaal domein. 

Ontwikkeling risicoprofiel
De ontwikkeling van het risicoprofiel toont het volgende beeld:

Beoordeling Weerstandsvermogen
Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van de onderstaande waarderingstabel die in samenspraak tussen het NAR (Nederlands Adviesbureau Risicomanagement) en de Universiteit Twente is opgesteld.

Onderstaand is de beoordeling van de diverse kengetallen in relatie tot de begrote financiële positie. Deze kengetallen zijn voorgeschreven door de BBV.

Kapitaalgoederen zijn ‘duurzame productiemiddelen’. Het zijn die materialen die de gemeente nodig heeft om de diensten en goederen die zij aan haar burgers levert te produceren; grote zaken die vaak veel waarde hebben en meerdere jaren meegaan. Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV art.12) schrijft voor, dat in elk geval de kapitaalgoederen wegen, riolering / water, groen en gebouwen aan de orde worden gesteld. Met het onderhoud van kapitaalgoederen is een substantieel deel van de begroting gemoeid. Deze paragraaf geeft daar meer inzicht in. Per onderwerp wordt ingegaan op het beleidskader, voornemens voor de komende periode en de financiële consequenties voor de gemeente. Voor twee kapitaalgoederen Gebouwen en Kades) hebben we voor groot onderhoud inmiddels een meerjaren onderhoudsprogramma (MJOP).

Bij klein onderhoud gaat het om dagelijkse reparaties en kort-cyclisch onderhoud. De kosten komen ten laste van de exploitatie.

De noodzaak tot groot onderhoud ontstaat over een langere periode en is ingrijpender van aard. De kosten daarvan komen voor sommige kapitaalgoederen ten laste van een voorziening en voor anderen uit de exploitatie.

Wanneer een aanpassing leidt tot een belangrijke kwaliteitsverbetering en/of een significante langere gebruiksduur wordt het niet gerekend tot groot onderhoud, maar is het een investering die geactiveerd moet worden, zodat de lasten over meerdere jaren verspreid worden. Voor de laatstgenoemde categorie verwijzen wij u naar de investeringsplanning.

Onder civiele kunstwerken wordt verstaan het geheel aan fiets- en voetbruggen, verkeersbruggen, vlonders en steigers. De onderhoudskosten voor klein onderhoud aan civiele kunstwerken zijn opgenomen in de exploitatie. Voor groot onderhoud is een voorziening gevormd. In 2025 beoordelen we de civiele kunstwerken en maken we hiervoor een meerjaren onderhoudsplanning.

De onderhoudskosten van de gemeentelijke gebouwen ziet u hieronder. Om het bestand van de gemeentelijke gebouwen/accommodaties op orde te krijgen is een Majeur project “Revitalisering gemeentelijke accommodatiebestand” opgezet. Voor de inhoud van dit project verwijzen wij u graag naar de projectpagina in dit document. Voor groot onderhoud is inmiddels een MJOP operationeel.

Bos, bomen en stedelijk openbaar groen
Onderstaande bedragen zijn de beschikbaar gestelde bedragen voor het onderhouden van onze kapitaalgoederen met betrekking tot het openbaar groen van de gemeente. Dit is inclusief onkruidbestrijding en de begraafplaatsen. Het onderhoud aan het groen wordt planmatig uitgevoerd. In dit onderhoud passen we de uitgangspunten van biodiversiteit toe.

Speelvoorzieningen
Uit het oogpunt van veiligheid is het belang van onderhoud aan en kwalitatief op peil houden van de speelvoorzieningen belangrijk. De speelvoorzieningen staan veelal in het groen. Het onderhoud aan speelvoorzieningen wordt zo uitgevoerd dat ze altijd veilig zijn voor de (kleine) gebruikers in de gemeente. In 2025 beoordelen we de speelvoorzieningen en maken we hiervoor een meerjaren onderhoudsplanning.

De onderhoudskosten voor klein onderhoud aan kades zijn opgenomen in de exploitatie. Voor groot onderhoud is momenteel een MJOP operationeel. In 2025 beoordelen we de waterpartijen, vijvers en fonteinen en maken we hiervoor een meerjaren onderhoudsplanning.

De onderhoudskosten voor klein onderhoud aan openbare verlichting is opgenomen in de exploitatie. Voor groot onderhoud is een voorziening gevormd. In de periode 2024-2028 vervangen we traditionele verlichtingsarmaturen voor de zuinigere LED-variant. Ook vervangen we masten die daarvoor in aanmerking komen. Door het toepassen van LED-armaturen zullen de energiekosten van openbare verlichting dalen en worden deze jaarlijks bijgesteld. Deze energiekosten staan apart van de hierboven genoemde onderhoudskosten. In 2025 beoordelen we het restant areaal aan masten en maken we hiervoor een meerjaren onderhoudsplanning.

Algemeen
De stedelijk water opgave van de gemeente behelst drie componenten: de hemelwaterafvoer, het grondwaterbeheer en het rioolbeheer. Momenteel is het gemeentelijk hoofdrioolstelsel 260 km lang. Door de uitbreiding in de stad met verschillende wijken groeit dit aantal ieder jaar. De onderhoudskosten van de riolering bestaan uit kosten voor planmatig onderhoud en correctief onderhoud.

Planmatig onderhoud
Het inspecteren van, reinigen en repareren van hoofdriolering en rioolgemalen. Ook het baggeren van watergangen behoort hiertoe.

Correctief onderhoud
Het verhelpen van storingen van rioolgemalen en verstoppingen van aansluitingen, straatkolken en openbare riolering. En het verhelpen van verstoppingen van duikers of verhelpen van acute problemen van de waterkwaliteit.

Onderhoudskosten wegen
Onderstaande bedragen zijn beschikbaar voor het onderhoud van bestaande wegen. Dit betreft zowel asfaltwegen of wegen met open verharding. Het onderhoud van onze kapitaalgoederen is van belang om de veiligheid van de openbare ruimte te waarborgen. Periodiek laten we inspecties uitvoeren. Deze inspecties leveren informatie over de staat waarin de wegen zich bevinden. De uit te voeren werkzaamheden stemmen we af met de opgaves van de andere kapitaalgoederen in de openbare ruimte om de overlast voor de bewoners zo veel mogelijk te beperken. Ook vind hier afstemming plaats met de nutsbedrijven voor water en energie (inclusief voor het warmtenet). Deze onderhoudskosten zijn inclusief het onderhoud op de verkeersregelinstallaties en op het wegmeubilair.

De Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) heeft als belangrijkste uitgangspunten het bevorderen van een solide financieringswijze met als doel het voorkomen van grote fluctuaties in de rentelasten, het bevorderen van transparantie, het bevorderen van de kredietwaardigheid en het beheersen van renterisico's. Het beheersen van risico's uit zich concreet in de kasgeldlimiet, de renterisiconorm en het met een prudent karakter uitzetten van gelden en afsluiten van leningen. Daarnaast zijn gemeenten verplicht om een treasurystatuut te hebben. Het treasurystatuut van de gemeente Vlissingen is vastgesteld in 2020.

Voor de uitvoering van het treasurybeleid is het belangrijk om de renteontwikkelingen te volgen. De accountant heeft echter aangegeven dat de rente die gebruikt word in de berekening aangetoond moet worden op basis van de cijfers die op het moment van samenstellen van de begroting in de markt gegeven worden. Een aangekondigde rentestijging of verwachtingen uit de markt mogen dus niet worden ingecalculeerd. Deze begroting is gebaseerd op de actuele rentestanden.

De huidige leningportefeuille van de gemeente bestaat uit leningen die allemaal een vast rentepercentage hebben voor de gehele looptijd van de lening. Renteschommelingen binnen de huidige leningportefeuille treden daardoor niet op. Voor leningen die nog aangetrokken worden, is in de begroting rekening gehouden met het actuele rentepercentage ( zie renteontwikkeling) waarvoor deze leningen ten tijde van het samenstellen van deze begroting aangetrokken kunnen worden. Rentestijging of - rentedaling is dus niet meegenomen.

Het renterisico is het volume aan uitstaande schuld dat in een jaar aan renteherziening onderhevig is. In de wet FIDO zijn eisen gesteld aan het maximum aan renterisico. Dit komt tot uitdrukking in de kasgeldlimiet voor leningen met een looptijd tot 1 jaar, en de renterisiconorm voor leningen met een looptijd vanaf één jaar. Deze normen bepalen de ruimte voor de gemeente om verantwoord te financieren.

De wettelijke toegestane omvang van de kasgeldlimiet is gelijk aan het bedrag ter grootte van een percentage van de jaarbegroting bij aanvang van het dienstjaar. Dit percentage is vastgelegd in de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden. Het percentage voor de gemeente is voor 2025 vastgesteld door de Rijksoverheid op 8,5%. De gemeente heeft voor 2025 een kasgeldlimiet van € 26,6 miljoen (8,5% van € 313,0 miljoen). Voor 2026, 2027 en 2028 zal de kasgeldlimiet op basis van deze begroting respectievelijk € 26,1 miljoen, € 26,0 miljoen en € 26,1 miljoen bedragen. De doelstelling is om optimaal gebruik te maken van de kasgeldlimiet, omdat kort geld momenteel relatief goedkoper is dan lang geld. Indien de kasgeldlimiet wordt overschreden, dient de kortlopende schuld omgezet te worden in een langlopende schuld. De provincie Zeeland houdt hier toezicht op. Het bedrag van de kasgeldlimiet is het maximale bedrag dat de gemeente aan kort geld mag lenen

De Wet FIDO heeft aan het beperken van renterisico's een wettelijk kader toegevoegd in de vorm van een renterisiconorm. Met deze renterisiconorm wordt een kader gesteld om de opbouw van de leningenportefeuille dusdanig te spreiden dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. In de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden is bepaald dat de renterisiconorm maximaal 20% van het begrotingstotaal mag zijn. De renterisiconorm is als volgt berekend:

Conform het 'Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten' (BBV) moet er inzicht worden gegeven in de rentelasten, de financieringsbehoefte en de wijze waarop rente aan investeringen, grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend. Daarnaast is het verplicht dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden moeten worden toegerekend met behulp van een (rente)omslagpercentage. Dit omdat de onderlinge vergelijking tussen gemeenten het uitgangspunt is voor aanpassingen van het BBV.

In de behoefte aan geldmiddelen voor de financiering van de uitgaven voorziet de gemeente in het aantrekken van kortlopende en langlopende (vaste) geldleningen. Hierbij houden we rekening met de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Er zijn criteria die meewegen bij de keuze voor een bepaalde financieringswijze. 

De volgende criteria worden gehanteerd:
- Financiering geschiedt tegen de laagste kosten.
- We houden rekening met de renterisiconorm.

Bij het aantrekken van langlopende leningen, lenen we tegen een vast rentepercentage over de gehele looptijd. In het treasurystatuut staat de mogelijkheid voor het gebruik van derivaten open. Hiervan zal alleen bij uitzondering gebruik gemaakt worden en altijd advies van een extern deskundige worden ingeroepen. 

De liquiditeitsbegroting voor 2025 laat een liquiditeitsbehoefte zien als gevolg van geplande investeringen, uitvoering grondexploitatie plannen en verwachte mutaties bestedingen van reserves en voorzieningen. Op basis van de berekende kasgeldlimiet voor 2025 kan dit niet opgevangen worden met korte financiering en zullen er langlopende geldleningen worden aangetrokken. De rentekosten voor de gemeente staan voor een groot gedeelte al vast. Van de leningen die reeds aangegaan zijn, is exact te bepalen hoeveel rente deze leningen kosten in het begrotingsjaar. Voor de nog af te sluiten leningen gaan we uit van een rentepercentage van 3,3%, het op 1 augustus 2024 geldend percentage voor leningen met een looptijd van 10 jaar. Daarnaast houden we rekening met een rente van 5% voor rekeningcourant.
Vanaf 2025 geldt dat we de rentekosten via een omslagpercentage toerekenen aan alle taakvelden. Dit percentage bedraagt voor 2025 afgerond 1%. 

De geprognosticeerde balansen zijn als volgt:

Opgenomen geldleningen
De geprognosticeerde omvang van de opgenomen langlopende geldleningen bedraagt per 1 januari 2025 circa € 81,8 miljoen. Op basis van deze primaire begroting is de verwachting dat de stand van de leningportefeuille eind 2025 circa € 101,6 miljoen zal bedragen. 

Uitgegeven geldleningen
Gelet op het verwachte financieringstekort worden geen gelden voor de korte of middellange termijn uitgezet. In het verleden zijn wel leningen verstrekt in het kader van de publieke taak. De geprognosticeerde omvang van de uitgegeven langlopende geldleningen bedraagt per 1 januari 2025 circa € 3,3 miljoen.

De gemeenten zijn verplicht om te schatkistbankieren. Dit betekent dat de gemeente haar tegoeden dient aan te houden bij het Ministerie van Financiën, met uitzondering van een drempelbedrag. Dit drempelbedrag is voor gemeenten bepaald op 2% van het begrotingstotaal. Voor de gemeente Vlissingen komt het drempelbedrag voor 2025 uit op € 6,2 miljoen. De gemeente Vlissingen beschikt incidenteel over een positief saldo op haar bankrekeningen. Naar verwachting zal er daarom in 2025 gebruik worden gemaakt van het verplicht schatkistbankieren. De doelstelling is en blijft echter om met de positieve saldo's de leningen af te lossen.

In de Wet Hof zijn de Europese afspraken inzake het stabiliteits- en groeipact en het al bestaande Nederlandse budgettaire beleid vanaf 1 januari 2014 vastgelegd. De Wet HOF bepaalt onder andere dat het Rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen een gelijkwaardige inspanning moeten leveren bij het op orde brengen van de overheidsfinanciën. De tekorten van de provincies, gemeenten en de waterschappen worden door de Europese Commissie meegeteld bij de berekening van het begrotingstekort. Dit begrotingstekort mag volgens de Europese regels niet meer dan 3% bedragen. Bij overschrijding van deze 3% norm kan er een sanctie volgen vanuit de Europese Commissie. Deze sanctie kan doorberekend worden aan degenen die een bijdragen aan het tekort hebben geleverd. Elke gemeente heeft een individuele EMU-referentiewaarde. Dit EMU-saldo is het saldo van lasten en baten onafhankelijk of het exploitatie- of investeringsuitgaven en -inkomsten betreft.

De berekening van het EMU-saldo op basis van de programmabegroting 2025 is als volgt (x € 1.000):

‘Vlissingen durft!’ is de missie die de gemeente Vlissingen als organisatie uitdraagt. Om uitvoering te geven aan tal van ambities, uitdagingen én kerntaken van de gemeente, die beschreven staan in de Strategische Visie 2040, zijn een organisatie én medewerkers nodig die zich voortdurend blijven ontwikkelen.

Deze organisatieontwikkeling is dan ook een continue proces. Aan de wortels hiervan ligt een Organisatievisie. Dit is de leidraad voor het nemen van beslissingen om de gemeente Vlissingen in de gewenste richting te sturen. Daarnaast helpt de visie om medewerkers te motiveren en te inspireren om richting aan te brengen in het dagdagelijks werk.

De visie van de gemeente heeft een drietal eigenschappen, namelijk Nieuwsgierig, Lef en Verbinding. Deze eigenschappen worden in 2025 op tal van manieren uitgedragen in de organisatie. Dit alles draagt bij aan het creëren van een consistente en optimale klantbeleving.

Dienstverlening is hiervoor het fundament. Onder dit fundament liggen een drietal pijlers; een (financieel) gezonde bedrijfsvoering, aantrekkelijk werkgeverschap en datagedreven management. In 2025 worden vooral de accenten op deze pijlers gelegd.

De arbeidsmarkt is nog steeds gespannen, ook in gemeenteland, waardoor het steeds lastiger wordt om personeel aan te trekken. Het accent voor het komende jaar ligt vooral op het binnenhalen van nieuwe medewerkers en huidige medewerkers aan boord houden. Dit moet onder andere leiden naar de gemeente Vlissingen als goede werkgever in Zeeland. Optimaal kijkend naar de samenwerking met andere organisaties in de publieke sector. 

Wat gaan we daarvoor doen? 

• We zorgen voor competitieve arbeidsvoorwaarden met specifieke aandacht voor vitaliteit
• Ontwikkeling traject Trainees
• Optimale inrichting proces Onboarding – coaching en begeleiding medewerkers

De overheidsdienstverlening wordt steeds digitaler. Daarnaast komen er met grote snelheid nieuwe mogelijkheden met Kunstmatige Intelligentie (AI) beschikbaar en zit de gemeente op een ‘goudmijn’ aan data. In 2025 zal vooral het accent liggen op de inrichting van informatievoorziening en processen. Zo worden processen nog beter meetbaar en kan er helder op gestuurd worden. 

Wat gaan we doen? 

• Implementatie van digitale wetgeving, inhaalslag en structureel borgen
• Formeren van en een team functioneel beheer, CIO-office
• Uitvoering pilots om inzet van data en AI te toetsen.
• Zorgdragen voor betrouwbare systemen en processen (bv binnen zaaksystemen, vergunningensysteem, sociaal domein)

De gemeente staat voor grote (financiële) uitdagingen. Zo is er de ambitie om afscheid te nemen van de status Artikel-12 naar een duurzame gezonde organisatie. Ook zijn er de nodige ambities die samenhangen met  Wind in de Zeilen, en RegioDeals en zijn er grote opgaven rondom het sociaal domein. Het komende jaar 2025 zal het accent liggen op meer grip te krijgen op financiën. Daarnaast een optimale afstemming en duidelijkheid in de processen, rollen en taken van medewerkers. Ook gaat in het nieuwe jaar de nodige aandacht uit naar de toegankelijkheid van financiële informatie. Op basis van betrouwbare en geautomatiseerde processen.

Wat gaan we doen? 

• Begroting beter leesbaar maken
• Gebruiksvriendelijkere financiële tools voor medewerkers
• Uniformering van softwarepakketten
• Facturen automatisch koppelen zodat het betaalproces sneller verloopt
• Opleiden van medewerkers op financieel gebied (projectmatig werken)

Het college heeft bij de jaarrekening 2023 voor het eerst een rechtmatigheidsverantwoording afgeven. Met deze verantwoording geeft het college aan in hoeverre verantwoorde baten en lasten maar ook balansmutaties in de jaarrekening rechtmatig tot stand zijn gekomen. De accountant (Deloitte) heeft de beoordeeld dat de afgegeven rechtmatigheidsverantwoording door het college een getrouw beeld geeft. We zijn nu in staat om jaarlijks een rechtmatigheidsverantwoording af te geven. De basis hiervoor zijn onder andere het interne controleplan, het normenkader en bijbehorend beleid. Over het boekjaar 2025 zal het college ook een rechtmatigheidsverantwoording afgeven. 

Op 30 mei 2024 is de verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid bestuur door de raad vastgesteld. Hierin is opgenomen dat het college jaarlijks een onderzoeksplan opneemt in de paragraaf bedrijfsvoering van de begroting. Het onderzoeksplan zal in het 4e kwartaal van 2024 worden uitgewerkt en vastgesteld door het college. De Raad wordt via een RaadsInformatieBrief (RIB) hierover geïnformeerd.

Grondbeleid kan worden omschreven als het geheel van de wijze van toepassing van het financiële en juridische instrumentarium dat de overheid ter beschikking staat om op de gewenste plaats, tijdig en tegen aanvaardbare kosten grond c.q. ruimte beschikbaar te krijgen voor de vestiging van door die overheid gewenste functies.

Het grondbeleid bestaat uit de verschillende instrumenten die de gemeente heeft om de ruimtelijke ontwikkelingen in de gemeente te realiseren. Daarbij staat de grondexploitatie centraal. Het grondbeleid spreekt zich met name uit over welke rol de gemeente in de grondexploitatie wil spelen. Uitgangspunt van de grondexploitaties is de structuur- en woonvisie van de Gemeente (2013). Het vigerende (afwegings)kader is de door de Raad eind 2021 vastgestelde nota Grondbeleid.

Bij nieuwe ontwikkelingen wordt bij voorkeur een facilitair (passief) grondbeleid gevoerd, met als doel het minimaliseren van risico's en een evenwichtige cashflow. In een aantal specifieke gevallen is toch sprake van actief grondbeleid. Zo zijn er vanuit Wind in de zeilen middelen beschikbaar om de ontwikkeling van de Kenniswerf verder te versterken. Deze middelen worden ingezet voor het actief verwerven van gronden ten behoeve van herontwikkeling. Hiervoor is een grondexploitatie in voorbereiding. Daarnaast zijn grondexploitaties in voorbereiding voor het project Stadslandgoed bij het JCV, Baskensburg West en locatie Dongestraat. Bij bestaande ontwikkelingen blijft een actief grondbeleid gehandhaafd, met als doel het maximaliseren van de opbrengst van ingezette ontwikkelingen.

De uitvoering van het grondbeleid valt binnen een aantal kaders zoals Organisatie en Financiën.

Raad (Kaders stellen)

• ruimtelijke kaders vaststellen (Omgevingsplan; Omgevingsvisie; Bestemmingsplan).
• beleidskaders, waaronder vaststellen Nota Grondbeleid en Nota Grondprijzen.
• P&C cyclus, waaronder vaststellen, herzien en afsluiten grondexploitaties.
• kredietverstrekking.
• enz.

College van B&W (Uitvoeren en beheren)

• grondexploitaties beheren.
• aan- en verkopen, verpachten en verhuren.
• sluiten overeenkomsten.
• enz.

Ambtelijke organisatie (Uitvoeren werkzaamheden)

• zorg dragen aan uitvoering verantwoordelijkheden college.

Faciliterend grondbeleid
In het kader van het faciliterend (passieve) grondbeleid heeft de Raad geen rol wat betreft het beschikbaar stellen van middelen, omdat er bij een extern initiatief (in principe) geen middelen nodig zijn. De Raad heeft wel een rol in het stellen van ruimtelijke kaders. Het college en de ambtelijke organisatie hebben, passend binnen de kaders van de Raad, een gelijke rol als bij actief grondbeleid. Hiervoor zijn geen middelen beschikbaar en hebben zij geen eigen uitvoeringsagenda of -proces omdat het door derden wordt gerealiseerd. Wel wordt door middel van het kostenverhaal conform de Omgevingswet de benodigde financiële middelen bij de initiatiefnemer verhaald.

De financiële kaders liggen vast binnen de financiële verordening en het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV), Notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken (2023). Onderstaand de richtlijnen en hoe we bij de gemeente Vlissingen daar uitvoering aan geven:

• Bij de start van een grondexploitatie wordt er een financieel-economisch haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd en een business case gemaakt. Als dit plan tot uitvoer wordt gebracht wordt deze, conform het Grondbeleid 2021, 2 x per jaar geactualiseerd.
• Het risicomanagement binnen de grondexploitaties is opgenomen in het organisatiebreed risicomanagement en wordt 2 x per jaar geactualiseerd. Dit is per grondexploitatie verwerkt in het scenario ‘laag’.
• Strategische aankopen, waarbij een langere periode zit tussen het moment van aankoop en het moment van ontwikkeling, worden opgenomen in de materiële vaste activa. Bij het vaststellen van een nieuwe grondexploitatie betreffende deze gronden worden deze in een grondexploitatie opgenomen.
• Tussentijdse winstneming: per grondexploitatie met een voordelige eindwaarde is berekend of er een tussentijdse winstneming gedaan moet worden. 
• Indien gemeentegrond vanuit de algemene dienst wordt ingebracht in het grondbedrijf wordt die grond gewaardeerd tegen de waarde waarop de grond op de balans is opgenomen.
• Cashflow beheersing: investeringen worden pas dan gedaan als hierdoor ook zicht is op het realiseren van inkomsten, of nadat de inkomsten gerealiseerd zijn. Zo wordt het bouwrijpmaken zoveel mogelijk pas uitgevoerd als er zicht is op afname van de bouwgrond.
• Kostenverhaal: bij een particuliere ontwikkeling voert de gemeente een faciliterend (passief) grondbeleid. Hierbij gaat de gemeente over tot kostenverhaal conform de Omgevingswet.
• Grondprijs: de gemeente Vlissingen hanteert standaard grondprijzen die afhankelijk zijn van de bestemming van de grond voor een aantal categorieën. Deze worden jaarlijks vastgesteld middels een separaat raadsvoorstel. Hiervan kan afgeweken worden en kan de grondprijs residueel berekend worden, zoals dit in het Scheldekwartier gebeurt.
• Erfpacht: de gemeente Vlissingen biedt in specifieke situaties de mogelijkheid van erfpacht aan.
• Rente: de rente waarmee gerekend wordt in de grondexploitaties, wordt gebaseerd op de gemiddelde rentevoet van de lopende leningen van de gemeente. Voor de grondexploitatie van het Scheldekwartier wordt tot en met 2024 gebruik gemaakt van projectfinanciering, deze heeft een eigen rentepercentage. De wijze van renteberekening is gebaseerd op de voorschriften conform de Notitie rente 2023 van de commissie BBV.
• Kosten- en opbrengstenindexering: voor een zo goed mogelijke inschatting van de toekomstige kosten en opbrengsten wordt rekening gehouden met daadwerkelijke en toekomstige indexeringen van deze kosten en opbrengsten. 
• Looptijd: in de BBV is een richtlijn opgenomen voor de maximale looptijd van een grondexploitatie, deze is op 10 jaar gesteld. Indien hiervan afgeweken wordt moet dit gemotiveerd worden en moeten beheersmaatregelen genomen worden. Op dit moment zijn er geen actieve grondexploitaties die een looptijd hebben langer dan 10 jaar.
• Bovenwijkse voorzieningen: of ook wel bovenplanse voorzieningen. Dit zijn voorzieningen die niet alleen voor het betreffende plan van nut zijn maar ook voor de omgeving of de hele stad. Te denken valt aan een toegangsweg die ook de toegang naar de omliggende gebieden verbetert, de aanleg van een brug waardoor ook andere wijken een voordeel hebben. Tot aan de 2e herziening 2016 waren deze zowel planmatig als financieel in de grondexploitaties opgenomen. Op basis van de BBV en de overleggen met de inspecteur van het ministerie van binnenlandse zaken zijn vanaf de 2e herziening 2016 de bovenwijkse voorzieningen ontvlochten. Daarbij zijn deze voorziening proportioneel binnen de grondexploitatie gehouden en voor het overige deel gedekt vanuit de algemene begroting. Deze proportionaliteit is op basis van het nut van deze voorziening voor de grondexploitatie en het algemene nut. Op deze manier ontstaat er een betere scheiding tussen grondexploitaties en de algemene begroting. Omdat een voorziening deel uit maakt van het betreffende plan blijft de aansturing en uitvoering van deze voorziening wel in het plan opgenomen. 

Grondexploitatie is geen doel op zich. Het staat in het teken van de maatschappelijke effecten die we als gemeente beogen. In de 4 programma’s van onze Programmabegroting zijn doelstellingen opgenomen die
we mede middels de grondexploitaties willen realiseren.

Niet iedere grondexploitatie zal aan alle doelstellingen een bijdrage kunnen leveren. De grondexploitaties worden steeds getoetst op de bijdrage (of mogelijke strijdigheid) met de bovengenoemde doelstellingen. Op deze wijze zetten we grondexploitaties optimaal in ten behoeve van het bereiken van onze maatschappelijke doelstellingen.

Met de ontwikkeling van het Scheldekwartier en de andere grondexploitaties op uitbreidings- en inbreidingslocaties wordt aan diverse doelstellingen uit de programmabegroting een bijdrage geleverd, met name op het gebied van wonen. Ook wordt aan vele maatschappelijke doelen en ambities vanuit de Strategische Visie Vlissingen 2040 een bijdrage geleverd. Het Scheldekwartier vormt een volwaardig stadsdeel waar het aantrekkelijk wonen, werken en recreëren is. Op het gebied van wonen wordt gestuurd op het bedienen van verschillende doelgroepen. Diverse bouwplannen zijn in voorbereiding, aanbouw of opgeleverd. Met de bouw van de Kop van het Dok is een bijdrage geleverd aan het maatschappelijk belang om appartementen toe te voegen voor de doelgroep senioren en zorgbehoevenden, waarmee tevens doorstroming op de Vlissingse woningmarkt wordt bewerkstelligd. Met de oplevering van fase 3 van de Ketelmakerij, de Singel Noord en de 1e fase van De Broederband alsmede de voorgenomen realisatie van de 2e fase Broederband en Aan de Singel wordt een bijdrage geleverd aan de doelstelling om een gevarieerd woningaanbod aan te bieden en in te zetten op de realisatie van middeldure huurwoningen in Vlissingen.

Met de nieuwbouw van projecten De Hofjes, Kop van het Dok, de in aanbouw zijnde De Dempo en in voorbereiding zijnde De Admiraliteit en Touwslagerij wordt een bijdrage geleverd aan het maatschappelijke doel om een deel van de verouderde sociale woningbouwvoorraad te vervangen maar ook met nieuwe duurzame sociale huurwoningen uit te breiden. Met de vervangende nieuwbouw van sociale woningen wordt een bijdrage geleverd aan het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad. Nieuw toe te voegen woningen in de vrije sector zijn duurzaam en gasloos. Claverveld en Souburg Noord spelen in op de behoefte om, voornamelijk, grondgebonden en in een groene setting te wonen. De snelle afzet in beide projecten toont de belangstelling in dit (hogere) segment voor het groen-stedelijke wonen. Met het vergroten van het aanbod grondgebonden woningen op ruime percelen wordt bijgedragen aan de ambitie om een divers en hoogwaardig woonproduct te kunnen leveren. Ruim een derde van de op te leveren woningen is gericht op senioren (levensloopbestendig) en in beide ontwikkelingen worden vrije bouwkavels aangeboden.

Klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling met aandacht voor de opgaves rondom biodiversiteit, water en droogte zijn dragers voor de openbare ruimte in Claverveld en Souburg Noord. Nieuwe vormen van ecologisch beheer worden toegepast, waarmee ook na realisatie van de woonwijken een duurzame bijdrage geleverd wordt aan de woon- en leefomgeving in de gemeente Vlissingen. Middels participatieve trajecten worden eindgebruikers betrokken bij de vorming van de openbare ruimtes, bijvoorbeeld de inrichting van de speelruimte met leerlingen van Het Kompas in Souburg-Noord en werkgroepen voor de groene ontmoetingsplekken met omwonenden in Claverveld. Met het bouwrijp opleveren van Scheldewijk is een maatschappelijke bijdrage geleverd aan het saneren van bodemverontreiniging, waarmee een aangenaam
woon- en leefklimaat gerealiseerd wordt voor nieuw bewoners en bestaande omwonenden.

Ook wordt door deze plannen de economische potentie vergroot en het woonklimaat verbeterd. Bijvoorbeeld in het Scheldekwartier. met de oplevering van de Dokbrug is een bijdrage geleverd aan de bereikbaarheid van (de binnenstad van) Vlissingen. Met de oplevering van de brug wordt ook invulling gegeven aan de lang gekoesterde wens om een volwaardige tweede ontsluiting van de Binnenstad van Vlissingen te realiseren. Met het aanhelen van de stad middels de ontwikkeling van het Scheldekwartier, worden verbindingen gemaakt of herstelt, de economische potentie vergroot en het woonklimaat verbeterd. Vanuit de grondexploitatie en uitvoering heeft en krijgt dit een plaats via diverse projecten.

Met de ontwikkeling van het Scheldekwartier wordt Vlissingen ‘op de kaart’ gezet en ontstaan nieuwe economische kansen. Het imago van Vlissingen bij (project)ontwikkelaars, ondernemers en aannemers kent een positieve wijziging, als gemeente van kansen en met een on-Zeeuwse ambitie. Daarnaast wordt Vlissingen nog interessanter voor een brede doelgroep toeristen hetgeen de Vlissingse economie ten goede komt. De herstelde kades langs het Dok gaan ruimte bieden aan een veelheid aan activiteiten en voegen een onderscheidend verblijfsgebied toe aan het Vlissings stedelijk gebied. Tevens ontstaat hiermee de mogelijkheid een (recreatieve) stadshaven te exploiteren. De combinatie van stad en water, maritiem (erfgoed) karakter en aansprekende nieuwbouw nodigt uit tot gebruik en draagt bij aan ambities op het gebied van een aantrekkelijke stad om te wonen, werken en recreëren. Op het Scheldekwartier komen het verleden, heden en toekomst van Vlissingen samen. Het koesteren van het erfgoed en inpassen hiervan is binnen de Ontwikkelingsvisie Scheldekwartier een van de dragers en kwaliteit van het gebied, met een brede uitstraling op het karakter van Vlissingen. Met de herbestemming van de Timmerfabriek is een bijdrage geleverd aan het maatschappelijke doel om rijksmonumenten duurzaam te behouden en benutten. Met het cascoherstel en de in voorbereiding zijnde herbestemming van de Machinefabriek wordt een bijdrage geleverd aan het duurzaam behouden van kenmerkend maritiem industrieel erfgoed en inpassen in een hoogwaardig stedelijk gebied, waarbij de functies en uitstraling van het erfgoed elkaar versterken en dragers zijn in de identiteit van Vlissingen.

Met de ontwikkeling van de bedrijventerreinen Kenniswerf en Souburg geeft de gemeente Vlissingen concreet invulling aan het Bedrijventerreinprogramma Walcheren 2022-2026. De genoemde terreinen bieden voor de verschillende doelgroepen bedrijven een passend en onderscheidend aanbod in verschillende prijsklassen: zichtlocaties, niet-zichtlocaties, locaties voor woon-werkcombinaties, grote en kleine kavels, watergebonden terreinen, terreinen voor bedrijven met verschillende milieucategorieën, etc. Met de ontwikkeling van de bedrijventerreinen wordt (mede) vorm en inhoud gegeven aan de economische structuurversterking, die broodnodig is in de gemeente Vlissingen. Daarnaast dragen de bedrijventerreinen bij aan doelstellingen waar het gaat om het bevorderen van werkgelegenheid, het ondernemersklimaat en de samenwerking tussen overheid, onderwijs en ondernemers (triple helix). Dit laatste punt speelt met name op de Kenniswerf een belangrijke rol. Met de beschikbare middelen uit het pakket Wind in de zeilen, wordt ruimte gecreëerd voor het vestigen van nieuwe bedrijvigheid, ontwikkel-, test- en demofaciliteiten, starters, scale-ups en R&D afdelingen op de Kenniswerf.

Voor de volgende plannen is een grondexploitatie opgesteld, per plan is een korte beschrijving en het jaarplan van 2025 opgenomen:

In overleg met de toezichthouder en de inspecteur van het ministerie van BZK is eind 2015 een duurzame herziening opgesteld met een meerjarig acceptabel risicoprofiel. Hierbij is ook een externe toets uitgevoerd. Vanaf die tijd hebben de grondexploitaties 2 scenario’s, een midden en een laag scenario. Het midden scenario heeft een gemiddeld risicoprofiel, daarbij is de kans op het optreden van een niet geraamd risico ongeveer 50/50. Het laag scenario heeft een laag risicoprofiel, daarbij zijn veel mogelijke risico's opgenomen in het resultaat en is de kans op het optreden van een niet geraamd risico dus laag. Inhoudelijk en financieel wordt er gestuurd op het midden scenario. Dat betekent dat er verantwoording wordt afgelegd op dit scenario en dat de begrotingen per grondexploitatie gebaseerd zijn op de doorrekening van dit scenario.

In overleg met de toezichthouder en de inspecteur van het ministerie van BZK is in 2015 de reserve grondexploitaties afgebouwd en wordt deze ook niet verder opgebouwd zolang de algehele financiële situatie daar geen ruimte voor geeft. Dat betekent dat het resultaat van een herziening niet verrekend kan worden met deze reserve. Daarom wordt het wordt resultaat van een 1e herziening verrekend met het resultaat van de betreffende jaarrekening, het resultaat van een 2e herziening wordt verrekenend met het betreffende begrotingsresultaat.
 
Voor grondexploitaties met een nadelig eindresultaat wordt er een verliesvoorziening getroffen op basis van de eindwaarde scenario midden. Bij elke herziening worden eventuele aanpassingen in de eindwaarden ook in de verliesvoorziening verwerkt. Op basis van de 1e herziening 2024 bedroeg het totaal van deze voorziening € 132,8 miljoen. Met de vaststelling van de grondexploitatie Kenniswerf fase 5 is deze verhoogd tot € 135,6. Op basis van deze 2e herziening 2024 wordt de voorziening aangepast naar € 132,6 miljoen. Deze verbetering is het resultaat van het totaal aan mutaties van de betreffende grondexploitaties, met name de aanpassing van de renteparameters. Zie hoofdstuk 3. 'Resultaten grondexploitaties' en tabel 1 'Overzicht verliesvoorziening en risicoreservering' voor de verschillen per grondexploitatie.
 
Daarnaast is voor de plannen waarbij de raming van de eindwaarde in het scenario 'laag' negatief uitvalt een extra risicoreservering getroffen, ook dit is in overleg met de toezichthouder en de inspecteur van het ministerie van BZK uitgevoerd. Ook deze extra risicoreservering wordt bij elke herziening op basis van de eindwaarden in scenario 'laag' aangepast op basis van het verschil tussen het scenario 'midden' en het scenario 'laag'.
 
Als onderdeel van deze risicoreservering was sinds een aantal jaren een aanvullend afzetrisico opgenomen. Dit aanvullend afzetrisico was gebaseerd op een verschil tussen de Vlissingse woningbouwplanning en de provinciale raming. Dit aanvullend afzetrisico is bij de 1e herziening 2023 geactualiseerd op basis van de dan beschikbare cijfers en prognoses met als resultaat dat dit aanvullend afzetrisico is komen te vervallen.
 
Op basis van de 1e herziening 2024 bedroeg het totaal van de extra risicoreservering € 9,1 miljoen. Op basis van deze 2e herziening 2024 wordt de totale risicoreservering aangepast naar € 12,8 miljoen. Deze verhoging ontstaat met name door het opnemen van een verhoogd afzetrisico van de Zeelandtoren in het Scheldekwartier en het opstellen van een scenario 'laag' voor Kenniswerf fase 5.

Zie Overzicht verliesvoorziening en risicoreservering (x € 1.000) aan het eind van deze paragraaf grondbeleid.

Per plan is een risico-inventarisatie opgesteld. In deze inventarisatie zijn alle relevante risico's opgenomen inclusief eventuele beheersmaatregelen en is de (financiële) impact van deze risico's doorgerekend. Scenario 'laag' is de doorrekening van een variant van alle risico's waarin met name de impact op doorlooptijd, grondprijs en aantal te verkopen m2 is verwerkt. Waarbij gesteld is dat het resultaat van dit scenario 'laag' gelijk is aan of slechter is dan het totaal aan financiële impact van de risico-inventarisatie.
Binnen deze risico-inventarisaties is in ieder geval aandacht besteed aan een aantal belangrijke risico's:

• Kostenstijging / inflatie
• Woning- en bedrijventerreinplanning
• Stikstof
• Bodemverontreiniging (waaronder PFAS en Japanse duizendknoop)
• Netcongestie Zeeland

Kostenstijging / inflatie
Door de coronacrisis en met name de oorlog in Oekraïne hebben we de afgelopen jaren een sterke stijging gezien van de kosten en een tekort aan materialen. Dit heeft, samen met een beperkte beschikbaarheid van personeel, de planning en haalbaarheid van projecten onder druk. De huidige signalen zijn dat deze kostenstijging is gestabiliseerd. Met de parameters van de kostenstijging proberen we hier zo goed mogelijk op in te spelen. In scenario laag wordt rekening gehouden met een hogere stijging van de kosten en juist een daling van de opbrengsten.

Woning- en bedrijventerreinplanning
In 2022 en begin 2023 zijn in samenwerking met de provincie Zeeland en de Walcherse buurgemeenten de woningbouwplanning tot en met 2032 herijkt. Hierbij is gebruik gemaakt van de onderzoeken en prognose door Stec. De geplande woningbouw zoals die in de Vlissingse woningbouwplanning tot en met 2032 is opgenomen is lager dan de prognose van Stec. In de voorgaande jaren zou er juist een overcapaciteit gepland zijn in de Vlissingse woningbouwplanning en is er steeds op advies van Ecorys en de accountant een extra voorziening opgenomen voor een aanvullend afzetrisico. Gezien de nieuwe prognose en woningbouwplanning is er geen reden meer om deze extra voorziening te handhaven. Deze is dan ook bij de 1e herziening 2023 vervallen. Aan de andere kant zien we door de hogere kosten en stijgende rente de vraag naar woningen stabiliseren of afnemen. Ook vanwege de stikstofproblematiek komt de woningbouw tot vertraging. Dat kan juist weer een negatieve invloed hebben op de haalbaarheid van de woningbouwplanning. Daarom is in het scenario laag van de grondexploitaties een vertraging van het afzet tempo van de woningen doorberekend en is dit risico daarmee financieel afgedekt.
De bedrijventerreinplanning is provinciaal afgestemd en geeft geen aanvullend risico, er is veel vraag naar bouwgrond voor bedrijven. Maar hier zien we dat bedrijven heel veel tijd nodig hebben om de interesse in bouwgrond om te zetten in daadwerkelijke afname daarvan. Dit komt door de hoge bouwkosten, personeelstekorten, stikstof en andere flora- en faunavraagstukken, lastigere financiering en ook nog eens de netcongestie. Daardoor lopen de betreffende grondexploitaties vertraging op, zoals Kenniswerf fase 1 en 2.

Stikstof
Bij de voorbereiding van ruimtelijke procedures wordt voor de gebruiksfase (dus voor de situatie wanneer de ontwikkeling is gerealiseerd) onderzoek uitgevoerd naar de stikstofdepositie op daarvoor gevoelige habitats in Natura 2000-gebieden en hoe zich dit verhoudt tot de al aanwezige stikstofdepositie.
Voor woningbouwontwikkelingen binnen onze grondexploitaties blijkt, op basis van onderzoek dat tot op heden is uitgevoerd, dat op projectniveau geen toename van stikstofdepositie optreedt. Uit berekeningen moet blijken of dit ook voor nieuwe woningbouwontwikkelingen geldt. Indien de projecten niet te omvangrijk zijn en deze dus geen grote verkeersgeneratie veroorzaken, is dit binnen de huidige wetgeving wel de verwachting. 
Voor bedrijfs- en andere niet woningbouwontwikkelingen zal afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek blijken of dit gevolgen heeft voor de vestiging van een bedrijf of andere niet zijnde woningbouwontwikkeling. Dit is sterkt afhankelijk van het type bedrijf dat zich op een bedrijventerrein wil vestigen en de activiteiten van een bedrijf.

Bodemverontreiniging (waaronder PFAS en Japanse duizendknoop)
In elke risico-inventarisatie is gekeken naar mogelijke extra bodemverontreiniging die niet via eerdere bodemonderzoeken kenbaar zijn geworden, hierbij wordt ook gekeken naar PFASverontreiniging of het aanwezig zijn van de Japanse Duizendknoop. Daar waar dit met onderzoek is aangetoond is de raming van de grondexploitatie bijgesteld, bijvoorbeeld in het Scheldekwartier en de Kenniswerf fase 1.

Netcongestie Zeeland
Het hoogspanningsnet in Zeeland heeft zijn maximale capaciteit bereikt. Daardoor komen aanvragen van nieuwe en zwaardere zakelijke aansluitingen op een wachtlijst. De specifieke gevolgen zijn nog niet helemaal duidelijk, maar voor sommige bedrijven kan dit ook een aanleiding zijn om nieuwe ontwikkelingen uit te stellen waardoor de vraag naar bouwgrond achterblijft.

Algemeen
Voor het begrip verbonden partijen sluiten we aan op het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV): Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de provincie onderscheidenlijk de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft.

Financieel belang
Onder een financieel belang wordt verstaan een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat, het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.

Bestuurlijk belang
Onder een bestuurlijk belang wordt verstaan zeggenschap, via vertegenwoordiging in het bestuur of via stemrecht. Dit houdt concreet in dat er sprake is van een bestuurlijk belang als een collegelid, een raadslid of een ambtenaar van de gemeente namens de gemeente in het bestuur van de verbonden partij plaatsneemt of namens de gemeente stemt.

Bovenstaande betekent dat we organisaties waar bijvoorbeeld enkel sprake is van een financieel belang niet zien als een verbonden partij. 

Het aangaan van banden met (verbonden) partijen komt altijd voort uit het publieke belang. Verbonden partijen zijn over het algemeen opgericht om op een efficiënte wijze publieke taken uit te voeren. Vaak gaat het om samenwerkingsverbanden met andere gemeenten. 

Verbonden partijen kunnen zowel publiekrechtelijke als privaatrechtelijke organisaties zijn.
Publiekrechtelijke organisaties zijn gemeenschappelijke regelingen (GR-en). Privaatrechtelijk kennen we als: stichtingen, verenigingen, coöperaties en vennootschappen.

Gemeenten zijn verplicht hierover in een aparte paragraaf te rapporteren. We geven daarbij aan wat het belang is dat de gemeente heeft, welk publiek belang daarmee wordt gediend en hoe groot dat belang is.
Onder publiek belang vallen aspecten in relatie tot de vestiging van nieuwe bedrijven, werkgelegenheid, dividend en/of met het lopen van zo min mogelijk risico. Ook vermelden we welke risico’s de verbonden partij oplevert voor de financiële positie van de gemeente.

De Wet open overheid (Woo) is op 1 mei 2022 in werking getreden ter vervanging van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het grootste verschil tussen de Woo en de Wob is de verplichting om overheidsinformatie actief openbaar te maken. Wat betreft de passieve openbaarmaking (openbaarmaking op verzoek) is de Woo niet veel gewijzigd. Vanaf de inwerkingtreding van de Woo maken we steeds meer overheidsinformatie actief openbaar.

Wat wil de raad bereiken? (effect): 
Op een effectieve en efficiënte wijze voldoen aan de verplichting van de Woo. Dit houdt in, tijdige besluitvorming op Woo-verzoeken en geleidelijke actieve openbaarmaking van informatie uit de Woo-informatiecategorieën.

Effectindicator: 
Per 1 november 2024 moeten de eerste vijf informatiecategorieën verplicht openbaar gemaakt worden. Vlissingen maakt deze informatie grotendeels al actief openbaar via de Woo-index. Daarnaast wordt vanaf medio 2024 gestart met een pilot voor het actief openbaar maken van Woo-verzoeken en -besluiten en klachtoordelen. Vanaf 1 januari 2024 t/m 1 juli 2024 zijn er 26 Woo-verzoeken ontvangen. Twee hiervan zijn niet tijdig afgerond; Circa 90% is wel tijdig afgerond, waarmee we voldoen aan de VNG-norm van 75%. 

Eerdere resultaten: 
Aantal Wob/Woo-verzoeken 2020: 17
Aantal Wob/Woo-verzoeken 2021: 19
Aantal Wob/Woo-verzoeken 2022: 40 (Wob 10 / Woo 30)
Aantal Woo-verzoeken 2023: 48
Aantal Woo-verzoeken 2024 (tot 1 juli): 26

Aantal officiële publicaties 2020: 740
Aantal officiële publicaties 2021: 879
Aantal officiële publicaties 2022: 1.015
Aantal officiële publicaties 2023: 1.054
Aantal officiële publicaties 2024 (tot 1 juli): 422

Streefwaarde:
N.v.t.

Wat gaat het college daarvoor doen?: 
We zullen de in de wet genoemde informatiecategorieën actief openbaar maken, zodra het Rijk daartoe besluit. Dat gebeurt per categorie, waarna de publicatie plaatsvindt op Djuma Open Info. 

Majeure projecten dragen vaak bij aan meerdere bestuurlijke programma’s uit de programmabegroting.
Deze projecten hebben in de regel een meerjarige termijn. Door de informatie per jaar gefragmenteerd op te nemen in de diverse programma’s ontstaat geen transparant meerjarig beeld van het betreffende majeure project dat meestal in deelprojecten wordt uitgevoerd.

Een paragraaf biedt bij uitstek de mogelijkheid dat transparante beeld op raadsniveau te verschaffen. In deze paragraaf brengen we per majeure project de informatie in beeld die relevant is voor de raad en waarop de raad ook invloed kan uitoefenen met het nemen van bestuurlijke besluiten. Duidelijk wordt dan ook op welke wijze de majeure projecten een aandeel hebben in de realisatie van de in de afzonderlijke programma’s beoogde maatschappelijke effecten.
In deze paragraaf zijn de volgende majeure projecten opgenomen:

• Implementatie Omgevingswet;
• Revitalisering gemeentelijk accommodatiebestand;
• Scheldekwartier.

Hieronder gaan we nader in op de afzonderlijke majeure projecten en wat er met name het komende begrotingsjaar staat te gebeuren.

In deze paragraaf gaan we in op het beleid rondom de reserves en voorzieningen. Per reserve en voorziening geven wij inzicht in de omvang en mutaties.

Beleid
Wij bieden jaarlijks bij de programmabegroting in de paragraaf Reserves en voorzieningen inzicht in de vorming en besteding van de reserves en voorzieningen. Wij leggen hierbij de wijzigingen ten opzichte van het lopende beleid, voor zover deze vallen onder de exclusieve bevoegdheid van de raad, ter besluitvorming voor aan de raad. Incidenteel doen wij dit ook bij de bestuursrapportages. 

Voor het opmaken van de programmabegroting 2025 hebben we de reserves en voorzieningen doorgelicht waarbij we de volgende punten zoveel mogelijk in beeld hebben gebracht, beoordeeld en/of onderbouwd.

• Doel: Wat is kort geformuleerd het doel van de reserve/voorziening?
• Ontstaan: Met welke soort middelen is de reserve/voorziening kort geformuleerd ontstaan?
• Mutaties: Hoe ziet globaal het verloop (mutaties verleden en toekomst) van deze reserve/voorziening eruit?
• Noodzaak: Is deze reserve/voorziening en zo ja in welke mate noodzakelijk rekening houdend met een eventuele maximale omvang en maximale looptijd?

Berekende rente
In de lijn van de regelgeving van het BBV (en onze financiële verordening) voegen we geen rente toe aan reserves en voorzieningen.

Ontwikkelingen
Op basis van het Artikel 12-rapport Vlissingen 2017-2018 heeft de beheerder van het gemeentefonds een beschikking afgegeven op basis waarvan voor de periode 2019-2029 wij de volgende aanvullende uitkeringen uit het gemeentefonds ontvangen. De jaarlijkse bijdrage artikel 12 bestaat uit een jaarlijks bedrag van € 7 miljoen t/m 2027 en € 4,8 miljoen in 2028 van de fondsbeheerders en een eigen bijdrage van € 1,7 miljoen (met jaarlijkse indexatie van 1,6%). Met ingang van 2026 gebruiken we de eigen bijdrage als algemeen dekkingsmiddel.

De algemene reserve is ontstaan uit voor- en nadelige jaarrekeningresultaten tot en met de jaarrekening 2023 en de jaarlijkse bijdrage artikel 12. Deze reserve is een onderdeel van de weerstandscapaciteit van de gemeente en dient om niet begrote kosten en risico's af te dekken waar nog geen maatregelen voor zijn getroffen in relatie tot de financiële positie. We gaan in gesprek met de artikel 12 inspecteur over het saneren van de algemene reserve en het op peil brengen van de weerstandscapaciteit.

Doel:
Dekken van de kosten van het opsporen en ruimen van conventionele explosieven uit de tweede wereldoorlog binnen de diverse grondexploitaties. Daarnaast wordt deze reserve ook ingezet ten behoeve van onderzoeks- en ruimingskosten conventionele explosieven binnen de kredieten/investeringen en de reguliere exploitatie.

Ontstaan:
Specifieke uitkering BZK in 2010 van € 3,4 miljoen.

Mutaties:     
Voor explosievenonderzoek onttrekken we jaarlijks € 10.000 aan deze reserve. 

Noodzaak:     
De reserve lijkt niet noodzakelijk in de huidige omvang echter zijn in 2024 zeemijnen gevonden in de binnenhavens. Dit kan oplopen tot een zeer groot aantal en daarmee een langdurig project voor onze gemeente worden. Het is nog niet goed in te schatten hoe hoog de kosten kunnen worden. Dit is mede afhankelijk van de hoeveelheid en type explosieven die aangetroffen gaan worden. Als bevoegd gezag zijn wij verantwoordelijk voor het treffen van beheersmaatregelen en voor de kosten die gepaard gaan met bijvoorbeeld het inrichten van een springlocatie. Mogelijk dienen tot ruim 50 zeemijnen opgespoord en geruimd te worden. De kosten die we gaan maken kunnen voor 68% gedeclareerd worden bij het Rijk. Ook zijn er in de toekomst naast kosten rond de zeemijnen mogelijk in uitzonderingsgevallen nog kosten waarvoor, na aftrek van de vergoeding van 68 %, dekking noodzakelijk is. Vanwege deze onzekerheid willen we de gehele reserve beschikbaar houden zodat hiervoor dekking beschikbaar blijft en de raad de benodigde budgetten eenvoudig kan autoriseren.

Doel:     
De dekking van de kosten van geluid reducerende maatregelen.

Ontstaan:     
Deze reserve vormden wij in 2019 bij de bestemming van het jaarrekeningresultaat 2018 (RV 1120640 Jaarstukken 2018) voor een bedrag van € 754.000 uit de vrijgevallen ISV-gelden. De reserve benutten we voor verplichtingen voor geluidsoverlast.

Mutaties:     
Voor 2025 zijn nog geen mutaties opgenomen.

Noodzaak:     
De gemeente is verplicht de saneringslijsten A en B voor woningen waarbij verkeerslawaai relevant is af te handelen. Voor de meeste saneringslijsten ontvangt de gemeente subsidie. Dat geldt niet voor het afhandelen van een groot aantal woningen op de A-lijst die al eerder onderzocht zijn. Voor 83 woningen op de A-lijst hebben we geen bewijs beschikbaar dat de woning voldoet aan de binnenwaarde en bij zienswijze/bezwaar zullen we dit aan moeten tonen. Ook ontbreken mogelijk nog woningen op de A- en B-lijst waarvoor nog werkzaamheden moeten worden gedaan. Pas als alle projecten op de A- en B- lijsten zijn afgesloten kan het eventuele restant van deze reserve vrijvallen.

Doel:     
De bestemmingsreserve Visserijkade is ingesteld om de huuropbrengsten Visserijkade in een reserve onder te brengen en daarmee de kosten van vernieuwing van de visserijkade deels te kunnen dekken.

Ontstaan:     
De reserve is in 2022 gevormd bij de eerste bestuursrapportage conform de collegenota kadeherstel Visserijkade.

Mutaties:     
De huuropbrengsten uit verhuur van deze kade wordt jaarlijks aan deze reserve toegevoegd. Vanaf 2025 wordt weer een belangrijk deel van de visserijkade vernieuwd en in dat jaar zal de reserve Visserijkade ook worden ingezet voor een gedeeltelijke dekking van de kosten van de kadevernieuwing naast de voorziening achterstallig onderhoud kades. 

Noodzaak:     
De investeringsplanning voor de kadevernieuwingen vanaf 2025 is geactualiseerd waarbij deze reserve volledig wordt ingezet voor gedeeltelijke dekking van de kosten van de kadevernieuwing. 

Doel:     
Dekken kosten herstel van het wegdek / groen in de komende 10 jaar wegens de aanleg van glasvezel door providers.

Ontstaan:     
Op basis van samenwerkingsovereenkomsten in 2022 en 2023 ontvangen degeneratievergoedingen van glasvezelproviders.

Mutaties:     
In totaal zijn er degeneratievergoedingen ontvangen van € 1,6 miljoen. De degeneratie van de verharding die op termijn optreedt, is niet goed voorspelbaar en daardoor kunnen de herstelwerkzaamheden niet gepland worden. Daarom willen we jaarlijks via de bestuursrapportage een bedrag aan de reserve onttrekken voor de benodigde herstelwerkzaamheden. Dit voor een periode van ± 10 jaar. 

Noodzaak:     
Noodzakelijk om direct dekking beschikbaar te hebben voor deze moeilijk voorspelbare extra kosten zodat de raad de benodigde budgetten eenvoudig kan autoriseren. De hoogte van de ontvangen degeneratievergoedingen, welke de voeding voor de reserve vormen en welke zijn gebaseerd op een inschatting van de kosten van degeneratie, borgen dat de reserve niet onnodig hoog oploopt. De zogenaamde “sleuf” die de glasvezelproviders achterlaten is duidelijk zichtbaar en moet worden hersteld, vooral in winkelgebieden waar de veiligheid toch voorop moet staan. Er wordt gewerkt aan het integreren van de middelen in de Toekomstige Openbare Ruimte (TOR) projecten, de herinrichtingsprojecten en in de extra herbestratingswerkzaamheden die nodig zijn om niveau C en D mogelijk te houden.

Doel:     
Dekking van de kapitaallasten van investeringen voor zover deze gedekt zijn uit eigen reserves.

Ontstaan:     
Deze reserve wordt gebruikt voor dekking van de kapitaallasten van de investering aanleg kunstgrasveld Irislaan van € 1 miljoen.

Mutaties:     
In 2024 is er vanuit de reserve Wind in de zeilen € 1 miljoen toegevoegd aan de reserve kapitaallasten voor dekking van de kapitaallasten van investeringen programma 1. Als de investering is afgerond zal er jaarlijks de bijbehorende kapitaallasten worden onttrokken aan deze reserve.

Noodzaak:     
Dit is een technisch administratieve reserve welke wettelijk verplicht is in het geval investeringen (gedeeltelijk) gedekt worden door eigen reserves. 

Doel:
De verwachte aanloopverliezen voor de parkeergarage Machinefabriek over de periode 2026-2040 te kunnen opvangen. 

Ontstaan:
Met de jaarrekening 2023 is als resultaatbestemming € 4,4 miljoen toegevoegd aan deze bestemmingsreserve (zie raadsbesluit 2469028, d.d. 3-7-2024). Deze reserve ligt nog wel ter goedkeuring bij de inspecteur artikel 12.

Mutaties: 
Vanaf 2026 onttrekken we jaarlijks een bedrag om de verwachte aanloopverliezen voor de parkeergarage Machinefabriek te kunnen opvangen. 

Noodzaak: 
De bestemmingsreserve is bedoeld om de verwachte aanloopverliezen voor de parkeergarage Machinefabriek over de periode 2026-2040 te kunnen opvangen. 

Doel:     
Dekking van de kosten voor aan het pakket Wind in de zeilen gerelateerde projecten, effecten en spin-off gericht op sociaal economische structuurversterking conform de intern vastgestelde kaders.

Ontstaan:     
Bij de vaststelling van de programmabegroting 2021 besloot de raad tot het vormen van de bestemmingsreserve Wind in de zeilen (WIZ). Van de ontvangen middelen van € 7,3 miljoen uit het compensatiepakket voor het niet verhuizen van de marinierskazerne naar Vlissingen resteerde eind 2022 nog € 2,8 miljoen welk bedrag in de reserve WIZ is gestort.

Mutaties:
De stortingen in deze reserve voor 2024 en 2025 betreffen dividend ZEH/Evides. De onttrekkingen in 2024 betreffen kwaliteitsimpuls Kenniswerf en verliesvoorziening Kenniswerf fase 5. De onttrekking in 2025 is voor de kwaliteitsimpuls Kenniswerf.

Noodzaak:     
Het beschikbaar houden van de middelen om deze in te zetten voor projecten/doelen die gerelateerd zijn aan het compensatiepakket Wind in de zeilen en de sociaal economische structuurversterking van onze gemeente. Overigens valt de besteding van de middelen, die we in de reserve WIZ storten vanwege de relatie met het compensatiepakket WIZ, buiten het artikel 12-traject vanwege de afspraken in het bestuursakkoord.

Doel:     
Het bijdragen aan het mogelijk maken van maritieme en/of cultureel historische evenementen en activiteiten door het beschikbaar stellen van middelen vanuit deze reserve.

Ontstaan:     
Ingesteld bij de begroting 2020 met een jaarlijkse storting van € 25.000.

Mutaties:     
Vanuit het coalitieakkoord 2022-2026 is er vanaf 2023 besloten tot een jaarlijkse extra storting in deze reserve van € 75.000 waardoor we vanaf dat jaar ieder jaar € 100.000 aan deze reserve toevoegen.

Noodzaak:     
Van belang voor het dekken van de kosten van maritieme en/of cultureel historische evenementen en activiteiten.

Doel:     
Dekking van de kapitaallasten van investeringen voor zover deze gedekt zijn uit eigen reserves.

Ontstaan:     
Op 26 september 2023 is door de raad besloten een krediet beschikbaar te stellen om het gemeentelijk pand aan de Nieuwendijk 11 (Maritiem Muzeeum Zeeland) inpandig uit te breiden en te verbouwen. Daarnaast is er besloten hiervoor een reserve kapitaallasten in te stellen en een bedrag van € 690.000 in 2023 toe te voegen aan deze reserve ten laste van de reserve Wind in de Zeilen. 

Mutaties:     
Vanaf 2025 wordt er jaarlijks de bijbehorende kapitaallasten worden onttrokken aan deze reserve.

Noodzaak:     
Dit is een technisch administratieve reserve welke wettelijk verplicht is in het geval investeringen (gedeeltelijk) gedekt worden door eigen reserves. 

Doel:     
Reserveren van de middelen die ter beschikking worden gesteld voor de implementatie van de omgevingswet.

Ontstaan:     
Beschikbaar gestelde middelen voor de implementatie van de omgevingswet van de voorliggende jaren welke wel zijn begroot maar nog niet zijn besteed.

Mutaties:     
In 2022 is voor bedrag van € 1,0 miljoen aan middelen, welke door vertraging in de uitvoering nog niet zijn besteed en middelen uit de septembercirculaire bedoeld voor de transitie, aan de reserve toegevoegd. In 2023 is door vertraging een bedrag van € 0,2 miljoen toegevoegd.

Noodzaak:     
Noodzakelijk om de jaarlijkse besteding van deze projectmatige middelen voor de implementatie van de omgevingswet, welke uiterlijk per 1 januari 2032 stapsgewijs volledig moet zijn geïmplementeerd, te stroomlijnen (in plaats van jaarlijks overhevelen) zodat de raad de benodigde budgetten eenvoudig kan autoriseren. 

Doel:     
Reserveren van de middelen die ter beschikking zijn gesteld voor de planvorming van het Wind in de zeilen project JCV (Justitieel Complex Vlissingen).

Ontstaan:     
In 2022 is vanwege vertraging bij de planvorming een budget van € 250.000 niet besteed welk bedrag aan deze reserve is toegevoegd. 

Mutaties:    
In 2023 is een eenmalige bijdrage van € 2,4 miljoen ontvangen van het Ministerie van Justitie en Veiligheid voor de ontwikkeling van het stadslandgoed Nieuwerve welke aan de reserve is toegevoegd. 

Noodzaak:     
De planvorming zal uiterlijk in 2024 worden afgerond waarna de beschikbare middelen benodigd zijn voor de uitvoering. 

Doel:     
Dekking tekort saldo lasten en baten zoals begroot voor 2024 rond investeringsfonds sociaal domein waarbij we voldoen aan de eisen van de artikel 12-inspecteur rond de opgelegde taakstelling.

Ontstaan:     
In 2023 heeft een storting plaatsgevonden ten laste van de exploitatie in relatie tot het overschot centrumtaken.

Mutaties:     
In 2024 staat de onttrekking uit deze reserve van het begrote tekort van € 0,4 miljoen conform raadsbesluit gepland.

Noodzaak:     
Deze reserve is technisch administratief noodzakelijk om het begrote tekort voor 2024 rond het investeringsfonds sociaal domein te kunnen dekken uit het overschot centrumtaken van 2023 en om op dit punt te voldoen aan de eisen van de artikel 12-inspecteur.

Doel:
De reserve sociaal domein is gevormd in afwachting van een definitief bestemmingsvoorstel.

Mutaties:     
In 2024 is er vanuit de reserve centrumtaken € 24,2 miljoen toegevoegd aan deze bestemmingsreserve. In 2024 onttrekken we € 25.000 conform raadsbesluit (Intergemeentelijk onderzoek uitgaven op zorg per inwoner). In 2025 en 2026 onttrekken we zoals opgenomen in de kadernota 2025 per jaar € 1,4 miljoen voor het plan van aanpak sociaal domein. In de beschikking van het inspectierapport 2021-2022 heeft de inspecteur een bijzonder voorschrift c opgenomen: Uit de reserve Centrumtaken dient voor 2021 € 2 miljoen en voor 2022 € 3 miljoen ingezet te worden voor de sanering van de tekorten sociaal domein en werk & inkomen in die jaren'. 

Noodzaak: 
De reserve sociaal domein is gevormd in afwachting van een definitief bestemmingsvoorstel.

De reserve centrumtaken is per 1 januari 2024 opgeheven. De reserves ‘regiobudget centrumtaken’ en 'doordecentralisatie beschermd wonen Vlissingen’ zijn per 1 januari 2024 ingesteld ten laste van de reserve centrumtaken en deze willen we handhaven voor de kosten van het regiobudget en voor de financiële risico’s die we lopen als centrumgemeente. Met het restant van de reserve centrumtaken is de reserve sociaal domein per 1 januari 2024 ingesteld en deze willen we, behoudens de door de inspecteur voorgeschreven onttrekking ten gunste van de algemene reserve handhaven. Dit in afwachting van een definitief bestemmingsvoorstel mede in overleg met de inspecteur over eventuele inzet voor de sanering van de negatieve algemene reserve.

Doel:
De reserve regiobudget centrumtaken is bedoeld voor financiële armslag van de Zeeuwse gemeenten en vanwege de gemaakte afspraken noodzakelijk. Enerzijds voor het dekken van incidentele financiële risico’s voor de 13 regiogemeenten. Anderzijds voor de ambities in de Regiovisie Beschermd wonen en Maatschappelijke opvang Zeeland 2022-2025 voor de transformatie van beschermd wonen naar een beschermd thuis en innovatie.

Mutaties:     
In 2024 is er vanuit de reserve centrumtaken € 16 miljoen toegevoegd aan de reserve ‘regiobudget centrumtaken’.

Noodzaak: 
Deze reserve is bedoeld voor financiële armslag van de Zeeuwse gemeenten en vanwege de gemaakte afspraken noodzakelijk. 

Doel:
De reserve doordecentralisatie beschermd wonen Vlissingen is bedoeld voor de financiële risico's die gemeente Vlissingen loopt als centrumgemeente.

Mutaties:     
In 2024 is er vanuit de reserve centrumtaken € 8 miljoen toegevoegd aan deze bestemmingsreserve.

Noodzaak: 
Deze reserve is noodzakelijk voor het dekken van de financiële risico's die gemeente Vlissingen loopt als centrumgemeente.

Doel:     
De reserve heeft als doel de uitvoering van het plan Revitalisering gemeentelijk accommodatiebestand mogelijk te maken.

Ontstaan:     
Ingesteld in 2019 omdat een frictiekostenbudget benodigd is voor de uitvoering van het project Revitalisering gemeentelijk accommodatiebestand en de hieraan gerelateerde taakstelling. Vanuit het gelopen artikel 12 traject (artikel 12 rapport 2017 / 2018) zijn geen frictiekosten toegekend en is door de inspecteur aangegeven dat de frictiekosten gedekt moeten worden uit de boekwinsten van de verkochte accommodaties. 

Mutaties:     
De reserve is t/m 2023 gevoed met de boekwinsten van de verkochte accommodaties. De jaarlijkse onttrekking is ter dekking van extra (onderhouds)kosten van de revitalisering.

Noodzaak:     
Zoals aangegeven bij het onderdeel "doel" van deze reserve, om de uitvoering van het plan Revitalisering gemeentelijk accommodatiebestand mogelijk te maken.

Doel: 
Oormerken van de overschotten op specifieke vergoedingen die zijn ontvangen voor de opvang van vluchtelingen en statushouders voor deze doelgroep. 

Ontstaan:     
Het overschot 2022 van € 2,0 miljoen is toegevoegd aan de reserve.

Mutaties:     
In 2023 zijn het overschot 2023 van € 3,5 miljoen en een voordelige afrekening over 2022 van € 0,5 miljoen aan de reserve toegevoegd. De stand van de reserve bestaat uit respectievelijk SPUK rijksbijdrage Oekraïne € 5,4 miljoen en Bijdrage COA Noodopvang € 0,6 miljoen. Voor 2024 voegen we € 1,8 miljoen en voor 2025 € 2,0 miljoen aan deze reserve (verschil tussen de begrote kosten en de begrote ontvangsten).

Noodzaak:     
De gemeente volgt het advies op van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) om het Oekraïnebudget op te sparen voor toekomstige opvang, omdat onbekend is wat er na 4 maart 2025 met de speciale EU-status voor Oekraïense ontheemden gebeurt en welke gevolgen dit heeft op verblijfsrecht, huisvesting, rechten op algemene middelen en de bekostigingsregeling voor gemeenten. Laatstgenoemde heeft ook directe gevolgen voor langlopende verplichtingen zoals personele lasten en huurcontracten. Daarnaast wordt de reserve gebruikt om te investeren in meer permanente huisvesting voor kwetsbare doelgroepen, waaronder Oekraïense ontheemden en statushouders. De reserve wordt ook gebruikt voor een impulstraject t.b.v. succesvolle integratie van statushouders in Vlissingen. De komende periode wordt gebruikt om plannen hiervoor uit te werken.

Doel:     
De dekking van de kosten om het mogelijk te maken de bezuinigingstrajecten Agenda voor herstel, Clusteranalyse 2015 en Kerntakendiscussie te realiseren (zie hoofdstuk 6 van het inspectierapport 2017-2018 incl. bijlagen 6.2 en 6.3).

Ontstaan:     
In 2019 ingesteld voor een bedrag van € 1,2 miljoen bij de bestemming van het resultaat van de jaarrekening 2018.

Mutaties:     
Jaarlijks zal met de bestuursrapportage indien noodzakelijk een mutatie worden opgenomen.

Noodzaak:     
De reserve is gevormd op basis van het artikel 12-rapport 2017-2018 waarin de inspecteur heeft aangegeven dat van het resterend frictiebudget uit 2017 een bestemmingsreserve frictiekosten algemeen van € 1,2 miljoen mag worden gevormd voor frictiekosten rond de bezuinigingstrajecten.

Doel:
Dekking onvoorziene en incidentele kosten voor knelpunten organisatie bijvoorbeeld door uitkomsten onderzoeken benchmark personeel, functiegebouw personeel en strategische personeelsplanning (SPP) tot maximum van € 2 miljoen.

Ontstaan:     
Overschotten personeelsbudget 2021 t/m 2023.

Mutaties:     
In 2024 en 2025 onttrekken we respectievelijk € 0,9 miljoen en € 0,5 miljoen.

Noodzaak:     
Noodzakelijk om direct dekking beschikbaar te hebben voor deze extra onvoorziene en incidentele kosten zodat de raad de benodigde budgetten eenvoudig kan autoriseren. De maximum omvang van € 2 miljoen borgt dat de reserve niet onnodig hoog oploopt.

Doel:     
Het ontwikkelen en uitvoeren van de Transitievisie Warmte (TVW), het ontwikkelen van Wijk uitvoeringsplannen (WUP) als nadere uitwerking van de TVW en het ondersteunen, uitbreiden en initiëren van energieloketten.

Ontstaan:     
Deze reserve is in 2022 gevormd bij de 1e bestuursrapportage en heeft als doel om de middelen die ter beschikking worden gesteld voor de transitievisie te reserveren.

Mutaties:     
In 2022 zijn de middelen beschikbaar gesteld in de december circulaire van 2019 (€ 248.000) en de mei circulaire 2022 (€ 295.000) opgenomen in deze reserve. In 2023 waren er geen mutaties op deze reserve.

Noodzaak:     
De transitievisie warmte, de wijkaanpak en de energieloketten vragen flink wat tijd om op te zetten en uit te rollen. Daarmee duurt het ook wat langer voor er aanspraak gemaakt gaat worden op deze reserve. Voor 2024 en verder staan diverse onderzoeken op de agenda, zoals restwarmte hergebruiken uit het sloegebied en een vleermuizenonderzoek in het kader van het nationaal isolatieprogramma. Wij verwachten de reserve hieraan volledig te besteden. 

Doel:     
Het via deze reserve overhevelen naar het volgend begrotingsjaar van (delen van) incidentele budgetten welke per eind van het begrotingsjaar nog niet zijn besteed maar in het volgend begrotingsjaar nog wel noodzakelijk zijn. 

Ontstaan:     
Tot en met 2022 vonden de budgetoverhevelingen plaats via de algemene reserve en de reserve centrumtaken. Vanaf 2023 muteren we alle budgetoverhevelingen via de reserve budgetoverhevelingen waardoor we de algemene reserve en de reserve centrumtaken niet belasten en een zuiver inzicht ontstaat in de omvang van deze reserves per eind van het jaar.

Mutaties:     
Via de tweede bestuursrapportage worden de budgetoverhevelingen van het desbetreffende jaar in de reserve budgetoverhevelingen gestort. In het daaropvolgende begrotingsjaar wordt elke budgetoverheveling na akkoord van de artikel 12 inspecteur en de toezichthouder onttrokken aan de reserve budgetoverhevelingen.

Noodzaak:     
Elk jaar zijn er incidentele budgetten die we moeten overhevelen naar het volgende jaar om de doelen van deze budgetten te kunnen realiseren. 

Doel:     
Dekking vanaf 2025 voor de jaarlijkse kapitaallasten van de investering nieuwbouw Stadsbeheer.

Ontstaan:     
Met het raadsbesluit van 3 november 2022. De geschatte boekwinst van de vrijkomende terreinen aan de Vredehoflaan wordt via een dekkingsreserve geheel ingezet ten bate van de nieuwbouw Stadsbeheer.

Mutaties:   
De geschatte boekwinst van € 1,3 miljoen is toegevoegd aan de reserve nieuwbouw stadsbeheer. Vanaf 2025 wordt er jaarlijks € 51.000 uit deze reserve onttrokken ter dekking kapitaallasten van de nieuwbouw Stadsbeheer.

Noodzaak:     
Ter dekking van de jaarlijkse kapitaallasten van de investering nieuwbouw Stadsbeheer.

Doel:     
Beschikbaar houden van ‘fictieve’ middelen als beklemde reserve vanwege de herwaardering van de aandelen Evides (via GBE Aqua) wat mogelijk is geworden door de ontvlechting van de aandelen Evides uit PZEM (nu ZEH).

Ontstaan:     
Als onderdeel van Wind in de Zeilen zijn in 2022 de aandelen Evides voor € 380 miljoen ontvlochten uit PZEM (nu ZEH) en overgenomen door een daarvoor specifiek opgerichte onderneming GBE Aqua. Het dividend van ZEH wordt sinds 2022 doorgestort voor de aflossing van de door GBE Aqua aangegane geldlening voor de aankoop van de aandelen Evides. Deze kapitaalstorting is een financieel vast actief in onze balans. Hiertegenover staat de reserve GBE Aqua (zogenaamde beklemde reserve) welke vrijkomt bij een eventuele verkoop van de aandelen GBE Aqua.

Mutaties:     
De kapitaalstortingen bestaande uit het dividend ZEH zijn in 2022 en 2023 geactiveerd en voor dezelfde bedragen zijn stortingen in de reserve GBE Aqua gedaan. In 2024 wordt door uitbetaling van het superdividend door ZEH het restant van de lening door GBE Aqua geheel afgelost. De reserve GBE Aqua loopt hierdoor in 2024 net als het financieel vast actief van de aandelen GBE Aqua op tot € 19,7 miljoen.

Noodzaak:     
De reserve GBE Aqua is een beklemde reserve welke samenhangt met de kapitaalstortingen die zijn gedaan in GBE Aqua. Deze reserve is daarmee bestemd en kan alleen vrijvallen bij eventuele verkoop van de aandelen GBE Aqua. 

Doel:     
Financiële dekking van verwachte verliezen tijdens het afsluiten van negatieve grondexploitaties in de toekomst.

Ontstaan:     
Ten laste van de algemene middelen c.q. de reguliere exploitatie. 

Mutaties:     
Jaarlijks vinden een tweetal herzieningen van de grondexploitaties plaats welke telkens leiden tot (per saldo) mutaties in de voorzieningen grondexploitaties ten laste/gunste van de reguliere exploitatie.

Noodzaak:     
Conform het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) moet er een verliesvoorziening getroffen worden voor de verliesgevende grondexploitaties. Deze verliesvoorziening is gebaseerd op de verwachte eindwaarde van de betreffende grondexploitaties. Doordat we ook rekenen met een ‘laag’ scenario wordt er in die voorziening(en) rekening gehouden met een maximale omvang en een maximale looptijd van de betreffende plannen. 

Doel:     
Voldoen aan de verplichting tot het uitbetalen van wethouderspensioenen bij pensionering.

Ontstaan:     
Stortingen ten laste van de exploitatie als gevolg de pensioenpremies voor zittende wethouders, uitbetaling van verzekeringspolissen en herberekening pensioenen om te kunnen voldoen aan de toekomstige verplichtingen van wethouders.

Mutaties:     
Jaarlijks vinden er mutaties (stortingen of onttrekkingen) plaats om te kunnen voldoen aan de toekomstige verplichtingen en onttrekkingen voor uitbetaling van pensioenbijdragen.

Noodzaak:     
Geheel noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de toekomstige pensioenverplichtingen van wethouders.

Doel:     
Voldoen aan de verplichting van de gespaarde verlofuren van de medewerkers. 

Ontstaan:     
In 2022 is deze voorziening ontstaan ten laste van de exploitatie om conform de BBV-vereisten te voldoen aan de verplichtingen van de gespaarde verlofuren van de medewerkers.

Mutaties:     
Jaarlijks wordt deze voorziening conform de BBV-voorschriften geactualiseerd.

Noodzaak:     
Geheel noodzakelijk vanwege de BBV-vereisten.

Doel:     
Voldoen aan de wachtgeldverplichtingen aan oud bestuurders.

Ontstaan:     
Een aantal jaren geleden is deze voorziening ontstaan ten laste van de exploitatie om conform de BBV-voorschriften te voldoen aan de wachtgeldverplichtingen aan oud bestuurders.

Mutaties:     
Jaarlijks wordt deze voorziening conform de BBV-voorschriften geactualiseerd.

Noodzaak:     
Geheel noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de wachtgeldverplichtingen van oud bestuurders.

Doel:     
Voldoen aan de verplichting aan (oud) medewerkers die gebruik maken van de Regeling Vervroeg Uittreden (RVU).

Ontstaan:     
In 2023 is deze voorziening ontstaan ten laste van de exploitatie om conform de BBV-vereisten te voldoen aan de verplichtingen aan de (oud) medewerkers die gebruik maken van de regeling.

Mutaties:     
Op grond van de huidige berekening is er voor 2025 een onttrekking van € 37.000 geraamd.

Noodzaak:     
Geheel noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de toekomstige verplichtingen van vervroegde uittreding van (oud) medewerkers.

Doel:     
Dekken van het risico dat geïnde precario over kabels en leidingen voor netwerken van nutsbedrijven achteraf gezien niet geheven had mogen worden.

Ontstaan:     
Door reservering in 2017 van de geïnde precario voor netwerken van nutsbedrijven.

Mutaties:     
De geïnde precario over 2016 tot en met 2021 zijn aan de voorziening toegevoegd.

Noodzaak:     
Mogelijk moeten de geïnde precario over 2016 tot en met 2021 op basis van een onherroepelijke gerechtelijke uitspraak worden terugbetaald.

Doel:     
Dekking van de verplichtingen die voorvloeien uit het besluit om de gemeentelijke bibliotheek in 2017 te sluiten.

Ontstaan:     
Deze voorziening is ontstaan in 2017. In dat jaar werd de gemeentelijke bibliotheek Vlissingen gesloten en werd besloten om uit de GR Muziekschool te stappen. Verplichtingen die hieruit voortvloeien werden en worden ten laste gebracht van deze voorziening.

Mutaties:     
In 2020 is het onderdeel Muziekschool afgehandeld. Per eind 2023 resteren alleen nog de verplichtingen die voortvloeien uit de salarisgaranties die verstrekt zijn aan het voormalige personeel.

Noodzaak:     
De salarisgaranties aan het personeel van de voormalige bibliotheek lopen door tot en met 2043. 

Doel:     
Dekken van kosten achterstallig onderhoud voor wegen, openbare verlichting, civiele kunstwerken en kades.

Ontstaan:     
Door reservering in 2018 van de aanvullende artikel 12-uitkering uit het gemeentefonds van € 8,0 miljoen specifiek geoormerkt voor achterstallig onderhoud.

Mutaties:     
Jaarlijks wordt er aan de voorziening onttrokken voor achterstallig onderhoud.

Noodzaak:     
De voorziening is nodig om de kosten van het resterend achterstallig onderhoud te dekken.

Doel:     
Matchen van de baten van leges welke ontvangen zijn en waarvan de lasten en werkzaamheden die hier betrekking op hebben in latere jaren liggen.

Ontstaan:     
In 2021 is deze voorziening gevormd met leges welke we in dat jaar ontvingen voor een aantal grote projecten waarvoor het werk in latere jaren stond gepland.

Mutaties:     
Jaarlijks muteren we deze voorziening naar de werkelijke uitgaven van de werkzaamheden die betrekking hebben op de eerder ontvangen leges.

Noodzaak:     
Bestemd voor de inhuur verplichtingen met deze voorziening leges als dekking.

Doel:     
Het egaliseren van de tarieven voor riolering en tegelijk toegroeien naar een ideaal complex voor de rioolinvesteringen rond 2030 - 2031. Daarnaast voor het conform de wettelijke bepalingen inzichtelijk houden van de van derden/burgers verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.

Ontstaan: 
Naast voor egalisatie van de tarieven en het inzichtelijk houden van de van derden verkregen middelen is de voorziening vooral in omvang ontstaan doordat in 2014 is gekozen om te gaan reserveren voor het bereiken van een ideaalcomplex. Dit betekent dat bij het bereiken van het ideaalcomplex jaarlijks de vervangingsinvesteringen kunnen worden gedekt uit de rioolopbrengsten waardoor geen extra financiering meer nodig is en de rentelasten in de toekomst zullen dalen naar nihil.

Mutaties: 
Jaarlijks muteren we het saldo van de opbrengsten en de kosten rond riool in deze voorziening.

Noodzaak: 
De voorziening is noodzakelijk om fluctuaties in de kosten op te kunnen vangen en de tarieven over de jaren heen te kunnen egaliseren in het streven naar maximaal 100 % kostendekkendheid. Ook om toe te kunnen groeien naar het ideaalcomplex en om de van derden verkregen middelen inzichtelijk te houden. Het ideaalcomplex is de goedkoopste oplossing voor de vervangingsinvesteringen bij riolen vanwege de lagere rentelasten op termijn. Het toegroeien naar een ideaalcomplex vergt een periode van 15-16 jaar. 

Doel: 
Het egaliseren van de tarieven voor afval en het conform de wettelijke bepalingen inzichtelijk houden van de van derden/burgers verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.

Ontstaan: 
In 2023 is gestart met deze voorziening door storting van het overschot 2023 van € 0,7 miljoen.

Mutaties: 
Jaarlijks muteren we het saldo van de opbrengsten en de kosten rond afval in deze voorziening.

Noodzaak: 
De voorziening is noodzakelijk om fluctuaties in de kosten op te kunnen vangen en de tarieven over de jaren heen te kunnen egaliseren in het streven naar maximaal 100 % kostendekkendheid. Tevens om de van derden verkregen middelen inzichtelijk te houden.

Doel:     
Egaliseren van de kosten van groot onderhoud kades uit het beheerplan 2023 - 2032 gebaseerd op het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP) Kades.

Ontstaan:     
In de jaarrekening 2023 is het bedrag van € 0,6 miljoen voorzien voor de groot onderhoud activiteiten uit het beheerplan in 2024 – 2052. De voorziening is ontstaan uit het nieuwe beleid binnen Kapitaalgoederen om met jaarruimten en met een voorziening groot onderhoud uit hoofde van het MJOP te werken.

Mutatie:     
De jaarlijkse dotatie aan deze voorziening bedraagt € 0,1 miljoen. In 2024 en 2025 worden extra toevoegingen gedaan vanwege de achterstallige onderhoudsactiviteiten. De jaarlijkse onttrekkingen worden gedaan op basis van het vastgestelde beheerplan 2023-2032.

Noodzaak:     
De voorziening is bedoeld om de kosten van het groot onderhoud voor de kades te egaliseren en zorg te dragen dat het beheerplan kan worden uitgevoerd.

Doel:     
Egaliseren van de kosten van groot onderhoud accommodaties uit het beheerplan 2023 - 2032 gebaseerd op het MJOP Revitalisering Accommodaties.

Ontstaan:     
In de jaarrekening 2023 is het bedrag van € 0,9 miljoen voorzien voor de groot onderhoud activiteiten uit het beheerplan in 2023 – 2032. De voorziening is ontstaan uit het nieuwe beleid binnen Kapitaalgoederen om met jaarruimten en met een voorziening groot onderhoud uit hoofde van het MJOP te werken.

Mutatie:     
De verwachting is dat in 2024 en 2025 de achterstallige onderhoudsactiviteiten zullen worden uitgevoerd. De jaarlijkse dotatie aan deze voorziening bedraagt € 1,1 miljoen. In 2024 en 2025 worden extra toevoegingen gedaan vanwege de achterstallige onderhoudsactiviteiten. De jaarlijkse onttrekkingen worden gedaan op basis van het vastgestelde beheerplan 2023-2032.

Noodzaak:     
De voorziening is bedoeld om de kosten van het groot onderhoud voor de accommodaties te egaliseren en zorg te dragen dat het beheerplan kan worden uitgevoerd om het onderhoud van de accommodaties op niveau 4 te behouden.

Binnen de begroting hebben we de bezuinigingstaakstellingen voor sportbeleid/accommodaties en organisatieontwikkeling opgenomen. Deze taakstellingen worden in de loop van de tijd ingevuld respectievelijk binnen de begroting geëffectueerd. Voor de volledigheid hebben we ook de taakstelling zoals de artikel 12-inspecteur heeft opgelegd in het overzicht opgenomen. Om een beter inzicht te houden in het verloop van deze taakstelling hebben we de resterende taakstelling niet verwerkt in de exploitatiecijfers. In de huidige economische tijden hebben bijna alle gemeenten te maken met bezuinigingsoperaties, takendiscussies en financiële onzekerheden, zoals bijvoorbeeld de decentralisaties van rijkstaken. De paragraaf “taakstellingen” heeft als doel het inzicht in de financiële positie te verbeteren, door meer inzicht te geven in de taakstellingen op alle programma's. In deze paragraaf geven wij een overzicht van de taakstellingen.

Het jaar 2025 staat in het teken van de voorbereidingen voor de nieuw te realiseren sportzaal Weyevliet. Voor zowel sport als onderwijsgebruik is deze investering geraamd voor de nieuwbouw van één Sporthal op de locatie Weyevliet.  Specifiek zorgt deze investering voor bewegingsonderwijs en sport voor een vervanging van één van de sporthallen Baskensburg. Daarmee voorziet deze accommodatie in onderwijshuisvesting ten behoeve van het bewegingsonderwijs voor de basisscholen Groot Lammerenburg (Omnibus, De Wissel, Graaf Jan van Nassau) in plaats van de gymzalen Houttuyn en de Vlieger. De sportzaal Weyevliet wordt gerealiseerd in 2026-2027. Pas nadat de nieuwbouw Weyevliet is afgerond kan gestart worden met de afstoot  van gymzalen. Daarnaast zal ook de ontwikkeling van de Machinefabriek in 2025 worden voorgezet. De realisatie van de  parkeergarage zal in 2025 plaats gaan vinden. De invulling van de machinefabriek zal aan de hand van de resultaten van de  haalbaarheidsstudie verder worden voorbereid. Het afstoten van accommodaties zal afhankelijk zijn van deze nieuwbouw-ontwikkelingen. Het afstoten van accommodaties zal in 2025 beperkt zijn tot de verkoop van Razzmatazz. In 2025 wordt nog wel de gymzaal van Duyvenvoorde worden gesloopt.
 

Op basis van het inspectierapport is aan ons een initiële taakstelling opgelegd van €10,4 miljoen per jaar. Aanvullend op deze taakstelling hebben we in deze begroting ook de aanvullende ambities opgenomen (zie onderdeel bijgestelde taakstelling) om in de jaren 2025-2028 toe te groeien naar een duurzaam sociaal domein. Dit om kosten terug te dringen en verdergaande kostenstijging tegen te gaan. 
•    Hierin hebben we o.a. ook de aanvullende besparingen van het Rijk in het kader van de hervormingsagenda opgenomen;
•    Verder hebben we in onderstaand overzicht (B) die onderdelen van de taakstelling opgenomen die inmiddels zijn gerealiseerd tot en met de begroting 2025 (€ 7,7 miljoen in 2028);
•    Tot slot is een overzicht gegeven (C) van de nog te realiseren taakstellingen (€ 8,6 miljoen in 2028);
•    De bezuinigingen van dit overzicht hebben we in de budgetten van onze begroting verwerkt. 

Uit deze tabel blijkt welke forse inspanningen wij in de komende jaren moeten verrichten om de taakstelling geheel te realiseren. Voor het onderdeel jeugd hebben we hierin aanvullend de noodzakelijke bezuinigingen (met het oog op volumereductie) vermeld als onderdeel van de hervormingsagenda. In deze ambities liggen onvermijdelijk financiële risico’s besloten. Daarom willen we de reserve sociaal domein inzetten als buffer voor financiële risico’s en eventuele tekorten. 

Zoals blijkt uit de tabel ‘opbouw van het tekort sociaal domein in paragraaf 2.2. houden we ondanks deze inspanningen als gemeente Vlissingen een fors tekort op het sociaal domein kijkend naar de bijdrage die we van het rijk ontvangen en onze kosten. 

In de begroting 2024 als ook in de begroting 2025 zijn investeringen opgenomen om onze ambities te halen. Deze vallen uiteen in twee type investeringen:
-    Investeringen voor de initiatieven die zijn opgenomen in het investeringsfonds Sociaal Domein
-    Investeringen die betrekking hebben op de hervormingsagenda jeugd

Met de agenda voor herstel en de taakstellingen organisatie waren aanzienlijke taakstellingen opgenomen.  De afgelopen jaar is deze taakstelling voor een groot deel ingevuld. Er is nog  geen structurele invulling  van de  resterende taakstelling. Tot nu wordt er jaarlijks incidenteel geheel of gedeeltelijk een dekking hiervoor gevonden. Hierover rapporten we in de bestuursrapportage.