Paragrafen

Omschrijving (toelichting)

Deze paragraaf bevat nadere informatie over de gemeentelijke heffingen met betrekking tot het belastingjaar 2024. De gemeente Vlissingen kende in 2024 de volgende heffingen:

1. Onroerende zaakbelastingen (OZB)
2. Woonforensenbelasting
3. Toeristenbelasting
4. Hondenbelasting
5. Precariobelasting
6. Afvalstoffenheffing
7. Rioolheffingen
8. Begraafrechten
9. Marktgelden
10. Leges
11. Parkeerbelasting
12. Bedrijveninvesteringszone (BIZ)
13. Havengelden

De opbrengst van de eerste 5 belastingen vormt een deel van de algemene dekkingsmiddelen. De opbrengst van respectievelijk de afvalstoffenheffing, rioolheffingen, de begraafrechten en parkeerheffingen dient om de kosten te dekken voor:

•    het ophalen en verwerken van huishoudelijk afval;
•    de gemeentelijke riolering;
•    de gemeentelijke begraafplaatsen;
•    de parkeergarage en de maaiveldparkeerplaatsen.

Alle heffingen, met uitzondering van de leges, zijn door middel van verordeningen vastgesteld door de gemeenteraad. Het college is bevoegd de legesverordening vast te stellen.

Omschrijving (toelichting)

Indexering en tariefverhoging

Alle gemeentelijke belastingen zijn in 2024 in beginsel verhoogd met de index te weten 3,2 %, Met uitzondering van de afvalstoffenheffing, rioolheffingen, lijkbezorgingsrechten en havengelden. Voor de afvalstoffenheffing geldt dat we een tariefstelsel wijziging hebben ingevoerd. Hier gaan we onder het kopje afvalstoffenheffing verder op in. Voor de rioolheffing geldt naast de verhoging met het inflatiepercentage een extra verhoging van 0,8%. De tarieven van de lijkbezorgingsrechten worden jaarlijks met 5% extra verhoogd i.v.m. het verhogen van de kostendekking. Voor de havengelden zijn de tarieven aangepast naar voornamelijk alleen weektarieven en zijn de tarieven meer markconform gemaakt.

Kwijtscheldingsbeleid

Kwijtschelding wordt verleend op basis van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. De berekening van de kosten van bestaan is vastgesteld op 100% van de bijstandsnorm. Voor het bepalen van de kwijtschelding zijn de Zeeuwse gemeenten een samenwerkingsverband aangegaan met SABEWA Zeeland. Hierdoor hoeven de burgers maar 1 keer een aanvraagformulier in te dienen om in aanmerking te komen voor kwijtschelding van zowel de waterschapslasten en de gemeentelijke belastingen die in de regeling zijn betrokken.

De verzoeken om kwijtschelding zijn voor 2024 tijdig afgehandeld. Voor het belastingjaar 2024 waren de uitgaven aan kwijtschelding afvalstoffenheffing en rioolheffing geraamd op € 696.780. De werkelijk verleende kwijtschelding over 2024 bedraagt € 601.867. Daarnaast is er een bedrag van € 33.032 aan kwijtschelding verleend over oude jaren.

In onderstaande tabel wordt een overzicht getoond van de lokale lastendruk 2024 van een meerpersoonshuishouden in de Zeeuwse gemeenten. Het tarief voor ozb is sterk afhankelijk van de gemiddelde WOZ-waarde per gemeente. Daarnaast neemt het COELO die de lokale lasten publiceert ook mee het gemiddeld afval aanbod van de gemeente per huishouden, hierdoor kan het bedrag wat Coelo hanteert afwijken van de werkelijk te betalen bedrag aan afvalstoffenheffing. 

Ook de WOZ-waarden waarmee het COELO rekent, verschilt van de gemiddelde WOZ-waarde voor de gemeente Vlissingen. Deze laatste bedraagt namelijk voor 2024 € 246.000. Het COELO rekent echter met een gemiddeld van alleen de koopwoningen en houdt geen rekening met huurwoningen. Hierdoor wijken deze 2 van elkaar af. Als we rekening houden met de gemiddelde WOZ-waarde van Vlissingen, komen we op een totale gemiddelde lasten van € 967.

Hierna volgt het overzicht van de opbrengsten van de diverse heffingen:

Onder de naam “onroerendezaakbelastingen” (OZB) wordt belasting geheven van eigenaren van woningen en van eigenaren voor de heffing gebruikers van bedrijfspanden en overige gebouwen. De grondslag is de WOZ-waarde van de onroerende zaak. De WOZ-waarde voor 2023 is bepaald naar waarde peildatum 1 januari 2023. De OZB wordt berekend naar een percentage van de WOZ-waarde. 

Rioolheffing wordt in rekening gebracht ter dekking van de kosten van de gemeentelijke riolering. Iedere gebruiker van een woning, bedrijfspand of gebouw met een directe of indirecte aansluiting op de gemeentelijke riolering wordt aangeslagen tegen een tarief dat afhankelijk is van het waterverbruik. Alleen bij hemelwater wordt het tarief van de eerste verbruiksklasse (tot 400 m3) in rekening gebracht. De eigenaar van een onroerende zaak betalen eveneens een rioolheffing. De totale begrote opbrengst mag de totale begrote lasten niet overschrijden. Het tarief voor het eigendom verlaagd en de tarieven voor het gebruik gelijk gebleven op basis van de financiële onderbouwing van het verlengde bestaande VGRP.

De afvalstoffenheffing is een vergoeding voor de kosten van het ophalen en verwerken van huishoudelijk en tuinafval. Vanaf 2024 hanteren we 3 verschillende tarieven namelijk voor 1, 2 en meerpersoonshuishouden. Het wel of niet gebruikmaken van een vuilophaaldienst is voor de belastingheffing niet relevant. De totale begrote opbrengst mag de totale begrote lasten niet overschrijden. 

Elke Vlissingse houder van één of meer honden is hondenbelasting verschuldigd. Op basis van aangifte wordt de houder aangeslagen. Voor de eerste hond wordt een basisbedrag in rekening gebracht. Voor elke tweede en volgende hond geldt het dubbele tarief. De tarieven zijn ten opzichte van 2023 gestegen met de index.

De forensenbelasting wordt geheven van personen die niet binnen de gemeente Vlissingen wonen maar wel een woning voor zichzelf of hun gezin beschikbaar houden. De heffing betreft een vast bedrag per woning. Onder de woning moet mede worden verstaan een recreatiewoning.

Omschrijving (toelichting)

Wanneer een burger, bedrijf of instelling gemeentegrond in gebruik wil nemen voor bijvoorbeeld reclameborden of –uitingen, uitstallingen en containers op de openbare grond van de gemeente, dan moet er bij de gemeente een vergunning worden aangevraagd. Voor het gebruik moet huur of precario worden betaald. 

Omschrijving (toelichting)

Onder de naam ‘Parkeerbelastingen’ worden de volgende belastingen geheven:
•    een belasting ter zake van het parkeren van een voertuig op een bij de belastingverordening 
dan wel in de daarin aangewezen gevallen door het college te bepalen plaats, tijdstip en wijze;
•    een belasting ter zake van een van gemeentewege verleende vergunning voor het parkeren van een
voertuig op de in die vergunning aangegeven plaats en wijze.

De opbrengst van de parkeerbelastingen is een vergoeding voor de exploitatiekosten van de parkeergarages en –voorzieningen.

Toeristenbelasting wordt geheven voor het houden van nachtverblijf (tegen vergoeding) binnen de gemeente door personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens zijn ingeschreven. Met ingang van 2017 wordt het tarief gedifferentieerd naar bestaand of meegebracht verblijfsmiddel. De tarieven zijn ten opzichte van 2023 gestegen met de index.

Omschrijving (toelichting)

In samenwerking met de vertegenwoordigers van de winkeliers en horecaondernemers in de binnenstad, verenigd in de Vlissingse Ondernemers Centrale (VOC) is er voor een deel van de binnenstad opnieuw een Bedrijveninvesteringszone (BIZ) ingesteld. Gedurende de periode 1 januari 2022 tot 1 januari 2027 wordt jaarlijks een belasting geheven. De gerealiseerde opbrengst wordt direct doorgesluisd naar de VOC. Degenen die dit fonds beheren (de vertegenwoordigers van de ondernemers zelf) bepalen hoe en waaraan het geld wordt uitgegeven. 

Omschrijving (toelichting)

Voor het innemen van een standplaats op de weekmarkt wordt een vergoeding in de vorm van marktgelden geheven.

Omschrijving (toelichting)

Voor het verstrekken van een vergunning of document wordt een vergoeding in de vorm van leges gevraagd.

Omschrijving (toelichting)

Voor het begraven en huren van een graf wordt een vergoeding in de vorm van rechten gevraagd.

Omschrijving (toelichting)

Havengelden worden geheven voor het innemen van openbare gemeente wateren en voor de beschikbaarstelling van gemeentelijke voorzieningen (kade).

De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Voor de gemeente Vlissingen is de belastingcapaciteit als volgt:

Voor het verstrekken van een vergunning of document vragen wij een vergoeding in de vorm van leges. Leges brengen wij in rekening bij de aanvrager van de dienst. De grondslag is divers en afgestemd op de gevraagde dienstverlening. De hoogte van de tarieven is divers en afhankelijk van de dienst die wordt aangevraagd. Uitgangspunt is een jaarlijkse verhoging met indexatie. Voor 2024 zijn de tarieven leges verhoogd met het indexatiepercentage 3,2 % tenzij de tarieven wettelijk aan een maximum waren gebonden. Het onderstaand overzicht laat zien dat over het geheel het percentage kostendekkendheid 89,1% is. Indien er ten opzichte van de begroting sprake is van een afwijking van >€ 25.000, worden de in het overzicht benoemde baten en lasten in het hoofdstuk 5.7 van dit boekwerk toegelicht.

Omschrijving (toelichting)

Risicomanagement
Het beleid dat de gemeente Vlissingen voert ten aanzien van risicomanagement is vastgelegd in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement. In deze nota is de werkwijze vastgelegd en zijn de uitgangspunten bepaald ten aanzien van risicomanagement. De gemeente is verplicht zowel in de begroting als in de jaarrekening de risico’s te vermelden die de financiële positie van de gemeente kunnen beïnvloeden. Bij het opstellen van de begroting en jaarrekening dient een zo goed mogelijk beeld van kwantificeerbare risico’s aanwezig te zijn.

Werkwijze
Risicomanagement is een continu proces. Bij ieder besluit worden risico's afgewogen. Bij grote projecten worden mogelijke risico's afgewogen in relatie tot het risicoprofiel van de gemeente en expliciet vastgelegd. 2 keer per jaar worden alle risico's binnen de gemeente geactualiseerd. Op basis van deze actualisatie worden per team de huidige en mogelijk nieuwe risico's in beeld gebracht. Op basis hiervan ontstaat er een risico top 10 voor de gemeente. De risico's van de teams worden periodiek binnen het team besproken en waar nodig worden verdere beheersmaatregelen getroffen om de risico's zoveel mogelijke te beperken. De raad, het college en het management team worden geïnformeerd over de top 10 risico's van de gemeente. Gedachte hierachter is dat de risico top 10 van de gemeente goed is voor ongeveer 80% tot 90% van risicobedrag.

Voorwaarden in een continu proces
Risicomanagement heeft op het niveau van de raad, het college en het management team een structurele plek binnen de planning- en control cyclus. Voor de raad betekent dit dat bij zowel de begroting als bij de jaarrekening gerapporteerd wordt hoe de risico’s zich ontwikkelen en hoe deze zich verhouden tot de ontwikkeling van de weerstandscapaciteit. Eén van de voorwaarden voor een adequaat risicomanagement is dat bestuurlijke doelstellingen voor programma’s, strategische projecten en grondexploitaties helder zijn. Verder is het noodzakelijk dat zowel bestuur als management zich bewust zijn dat risicomanagement onderdeel is van het normaal besturen en managen van de gemeente. Dit betekent dat het inventariseren van risico’s, het inschatten ervan en het treffen van maatregelen voortdurend in de praktijk wordt uitgevoerd.

Omschrijving (toelichting)

Risicokaart
Risico’s waarvan de oorzaken en gevolgen in klassen ingedeeld zijn, kunnen geplaatst worden in een risicokaart (zie afbeelding). De risicokaart geeft inzicht in de spreiding van de risico’s naar kans en gevolg. De nummers in de risicokaart corresponderen met de aantallen risico’s die zich in het desbetreffende vak van de risicokaart bevinden. Daarmee wordt direct inzichtelijk hoe de risico’s zijn verdeeld over het groene, oranje en rode gebied. Netto betekent de situatie van de risico's inclusief de genomen beheersmaatregelen om de risico's te beperken. Per risico is bepaald welke beheersmaatregelen er kunnen worden genomen om een risico te beperken. Voorbeelden hiervan zijn het opnemen van een reserve, verbeterde proces/ werkafspraken, interne controles of aanpassingen beleid.

Een risicoscore in het groene gebied, vormt geen direct gevaar voor de continuïteit van de bedrijfsvoering. Risico’s die in het oranje gebied zitten vragen om aandacht. Ze vormen individueel nog geen reëel gevaar voor de continuïteit van de bedrijfsvoering, maar naarmate de tijd vordert, kan het risico wel een bedreiging gaan vormen. Voor deze risico’s wordt het dan ook aangeraden niet lang te wachten met het nemen van verdere beheersmaatregelen. In de risicokaart wordt duidelijk dat er zich relatief veel risico’s in de groene en oranje zone bevinden, onder/midden in de risicokaart. Bij beheersing van deze risico’s die veel voorkomen kan op de langere termijn serieuze bedreigingen ten aanzien van de continuïteit van de bedrijfsvoering worden voorkomen. Een risico dat een risicoscore heeft die in het rode gebied zit, vereist directe aandacht om te voorkomen dat de continuïteit van de bedrijfsvoering wordt bedreigd.

Risico's
Op basis van het risicoprofiel van de gemeente Vlissingen kan worden bepaald hoeveel geld benodigd is om alle risico’s te kunnen financieren. Dit wordt de benodigde weerstandscapaciteit genoemd. De financiële omvang van de risico's wordt berekend op basis van een risicosimulatie (Monte Carlo methode). Uitgangspunt hierbij is een statistische benadering die er van uit gaat dat nooit alle risico’s zich én tegelijk, én in hun maximale omvang voordoen. In totaal zijn er 89 risico’s geïdentificeerd en gekwantificeerd. Op basis van de risicosimulatie is het financieel risico € 31,2 miljoen.

Bovenstaande berekening is gebaseerd op de doorontwikkeling van risicomanagement waar wij mee zijn gestart. De bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit is hiervan een onderdeel en voor ons als Vlissingen belangrijk voor de eventuele exit artikel 12. We zijn van mening dat we hierin verbeteringen kunnen doorvoeren. Deze verbeteringen hebben betrekking op:

1. De aanpassing van het zekerheidspercentage van gemiddeld naar 95%. De keuze voor de zekerheidspercentage maakt duidelijk welk bedrag wij dienen te reserveren om de risico’s met een bepaalde zekerheid (in dit geval 95%) te kunnen opvangen.
2. Het benoemen van risico’s waarbij er sprake is van een structureel effect voor de begroting. Dit zijn risico’s waarbij de inschatting is dat het langer dan 1 jaar duurt voordat het risico dat zich manifesteert kan worden opgevangen in de begroting. Deze risico’s zullen een opslag krijgen van een factor 2 wat voor een gemiddelde tijd van 2 tot 3 jaar staat om de zich manifesterende risico’s met een structureel effect op te vangen/bij te sturen. 

Top 10 risico's 

In de hiernavolgende tabel wordt de top 10 risico’s van de gemeente Vlissingen gerangschikt naar financiële impact weergegeven. Het percentage geeft de weging van het betreffende risico aan t.o.v. het totaal aan risico’s. Hieruit is af te leiden dat de top 10 risico’s een weging heeft van ongeveer 82 % in het totaal van de gedefinieerde risico’s.

Toelichting top 10 risico's 

1.    Stijging verliesvoorziening grondexploitaties door stijging inflatie
Voor grondexploitaties met een nadelig eindresultaat wordt er een verliesvoorziening getroffen op basis van de geprognosticeerde eindwaarden. Bij elke herziening worden eventuele aanpassingen in de eindwaarden ook in de verliesvoorziening verwerkt. Aanpassingen zijn afhankelijk van een aantal parameters waaronder de inflatie. Een hogere inflatie dan eerder geprognosticeerd leidt tot hogere kostenramingen en daarmee tot een hogere verliesvoorziening. De financiële impact, met een uitgangspunt van 2% stijging van de kosten en -2% opbrengsten, betreft € 6,2 miljoen (bron 1e herziening 2025).

2.    Jeugd: Volume jeugdhulp en bijbehorende kosten nemen niet af
Het risico is aanwezig dat er sprake is van prijsstijgingen en volume indexeringen binnen de jeugdhulp. Hierdoor neemt het volume jeugdhulp en de bijbehorende kosten toe. Vanaf 1 januari 2026 starten wij met een nieuwe aanbesteding, waarbij de actuele opdracht is het terugdringen van jeugdhulpproducten, een vermindering van de kosten en het volume. Verder zetten wij in Vlissingen in om de bezuinigingen die de hervormingsagenda jeugd vraagt te implementeren door projecten op te zetten die eveneens het doel hebben om het aantal jeugdigen dat gebruik maakt van jeugdhulp (het volume) terug te dringen. De realisatie 2024 heeft aangetoond dat een kleine mutatie in zowel de duur van de jeugdzorg, de aanvragen jeugdzorg en wijzigingen in prijs (waaronder de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA) indexeringen), de kosten laten toenemen. Ten opzichte van onze primitieve begroting 2024 hebben wij € 2,0 miljoen bijgeraamd. Hiervan verwachten wij een eindafrekening over 2024 in 2025 van € 500.000 positief (incidenteel). We houden in de toekomst rekening met het risico van prijs en volume indexeringen in de begroting, echter is de kans aanwezig dat deze inschatting niet correct is. We hebben gerekend met de prognose van het voorspelmodel Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland voor 2025. Vanaf 2026 houden wij rekening met 6,93% volume en 3,94 % prijsindexering om dit risico te mitigeren. Op dit moment speelt de aanbesteding. Onduidelijk is wat de nieuwe kostprijzen zijn. Het is inmiddels wel duidelijk dat de inkoop duurder wordt en de OVA indexering alleen niet afdoende is. Dit risico schatten wij in op € 2,0 miljoen op jaarbasis. Dit risico is beoordeeld als een risico met een structureel effect.

3.    Jeugd: resultaten uitvoering projecten hervormingsagenda worden niet behaald
Het risico is aanwezig dat de ingeschatte resultaten (3,8 miljoen) van de projecten niet worden behaald. De VNG bevestigt dit en heeft becijferd dat circa 35% van de prognose van de rijksbesparingen hervormingsagenda niet haalbaar is. De ingeboekte resultaten op de projecten zijn schattingen (3,4 miljoen onderzoek Andersson Elffers Felix, € 400.000 eigen ambitie wegens meerlasten jeugd ten opzichte van landelijk gemiddelde en € 600.000 eigen ambitie toegang). Wij achten op basis van het VNG advies gemiddeld circa 40% (€ 1,76 miljoen) hiervan vanaf 2028 onhaalbaar is. Hieraan gerelateerd hoort een positief risico baten gemeentefonds omdat het Rijk (mede) verantwoordelijk is voor de tekorten jeugdzorg. De voorjaarsnota en of gemeentefondscirculaires 2025 geven hierover hopelijk meer duidelijkheid. Dit risico is beoordeeld als een risico met een structureel effect.

4.    Stijging verliesvoorziening grondexploitaties door stijging rente
Voor grondexploitaties met een nadelig eindresultaat wordt er een verliesvoorziening getroffen op basis van de geprognosticeerde eindwaarden. Bij elke herziening worden eventuele aanpassingen in de eindwaarden ook in de verliesvoorziening verwerkt. Aanpassingen zijn afhankelijk van een aantal parameters waaronder de rente. Omdat voor het financieren van de boekwaarde in de grondexploitaties geld geleend moet worden, wordt de rente over deze leningen doorberekend op de grondexploitaties. Met een totale boekwaarde van circa € 169 miljoen heeft een rentestijging een forse negatieve impact op de verliesvoorziening grondexploitaties. Hierbij leidt vooral de hoge boekwaarde van het Scheldekwartier in combinatie met de relatief nog lange looptijd tot een hoge gevoeligheid voor mutaties in de langlopende rente. De financiële impact als de rente voor nieuw af te sluiten geldleningen met 1% stijgt, is € 3,0 miljoen.

5.    Jeugd: risico niet behalen extra taakstelling
Wij hebben onszelf bovenop de taakstelling hervormingsagenda voor de toegang een extra taakstelling van € 1,25 miljoen structureel vanaf 2028 opgelegd. Nadere invulling hiervan vindt nog plaats. Eerder verwachten wij minder lasten jeugd door inzet van het ondersteuningsteam bij de toegang. Echter de implementatie van het ondersteuningsteam is uitgesteld. Het versterken van het WMO & Jeugd team blijft de inzet en tegelijker tijd onderzoeken wij overige mogelijkheden. We hebben enerzijds de ambitie hervormingsagenda en anderzijds deze additionele besparing. De ambities liggen hoog. In de eerste jaren geeft dit risico's vanwege de benodigde aanlooptijd. Door de recente publicaties moeten we kritisch blijven in de haalbaarheid van het effectueren van dit soort interventies. De financiële impact is bepaald op € 930.000 in 2025, € 700.000 in 2026, € 1,25 miljoen in 2027 en € 1,03 miljoen in 2028. Dit betekent cumulatief een bedrag van € 3,9 miljoen voor de jaren 2025-2028. Ervanuit gaande dat het Rijk het niet haalbare deel (zoals door VNG berekend) compenseert.

6.    Jeugd: resultaten uitvoering projecten hervormingsagenda vertraagd
De aanbesteding jeugd voor 2026 en 2027 gaat op basis van de huidige producten. Hierin is de hervormingsagenda nog niet volledig doorvertaald. De resultaten van de projecten zijn afhankelijk van een interne integrale samenwerking en van de samenwerking die we met onze netwerkpartners moeten bereiken. Dit zal invloed hebben op het tempo wat we zelf kunnen opbrengen en het commitment van anderen. Voor de komende jaren zijn de inschattingen van de projecten berekend. Een vertraging kost ons geld en de besparing schuift op in de tijd. De financiële impact is bepaald op € 800.000 in 2025, € 700.000 in 2026 , € 1,25 miljoen in 2027 en € 1,03 miljoen in 2028. Dit betekent cumulatief een bedrag van € 3,8 miljoen voor de jaren 2025-2028. Uitgaande van doorgaan met huidige productenboek (scenario 4 aanbesteding jeugd) en een vertraagde realisatie hervormingsagenda. 

7.    Werk en inkomen: Effecten Beleidsregie worden niet gerealiseerd
Het inkoopvolume op Werk en Inkomen kan niet omlaag. Aangezien steeds duidelijker wordt dat investeren in bestaanszekerheid maatschappelijke kosten verlaagt. Met name bij WMO & Jeugd. Pijlers onder bestaanszekerheid zijn betaalbaar wonen, voldoende inkomen en financiële rust. Bij Werk en Inkomen is investeren in bestaanszekerheid concreet investeren in re-integratie, schuldhulpverlening en minimaregelingen. Bij investeren in re-integratie worden naast lagere kosten bij WMO & Jeugd ook de uitkeringslasten verlaagd. De vermindering van € 1,25 miljoen aan inkoopvolume wordt dan ook niet behaald. Invulling van de taakstelling door middel van een intensievere inzet op social return on investment wordt momenteel onderzocht. De kans dat dit een lager bedrag oplevert dan de geraamde taakstelling is aanwezig. De financiële impact is € 1,25 miljoen. Dit risico is beoordeeld als een risico met een structureel effect.

8.    Werk en inkomen: Taakstelling sociale werkvoorziening (werkleerbedrijf) wordt niet gerealiseerd
Jarenlang is er sprake van een exploitatietekort in het werkleerbedrijf. Op basis van het in 2021 door de gemeente(n) geïnitieerd onderzoek is gebleken dat door implementatie van verschillende verbetermaatregelen de komende jaren een ruime rendementsverbetering gerealiseerd moet kunnen worden. In 2022 heeft Orionis Walcheren verbeterplannen opgesteld. Als de verbeterplannen hun effect hebben, is er eind 2027 sprake van een positief resultaat van circa € 2,8 miljoen (Orionis totaal, Vlissingens aandeel hierin is € 1,48 miljoen. Door economische ontwikkelingen is de realisatie van de plannen vertraagd. In de meerjarenbegroting 2025-2028 hebben wij de realisatie zij het met vertraging (oorspronkelijk plan was 2025/2026 realisatie) als gevolg van diverse (externe) oorzaken ruimschoots verwerkt (besparing van € 2,0 miljoen periode 2025-2028). Externe factoren (waaronder marktwerking) blijven van invloed op het resultaat van het Werkleerbedrijf. De financiële impact is gebaseerd op het feit dat de begrote besparingen zoals opgenomen in de begroting 2025-2028 (totaal € 2,0 miljoen) niet worden gerealiseerd. Dit risico is beoordeeld als een risico met een structureel effect.

9.    De uitkeringen gemeentefonds vallen lager uit
Het risico dat de uitkeringen gemeentefonds lager uitvalt is altijd aanwezig. In de begroting 2025 zijn de ontwikkelingen uit de voorjaarsnota van het Rijk met betrekking tot het ravijnjaar verwerkt. Het risico is echter wel aanwezig dat hier veranderingen in kunnen komen (o.a. wijzigingen circulaires en aanpassingen maatstaven). De financiële impact is bepaald op € 2,54 miljoen (1% van de uitkeringen gemeentefonds € 186 miljoen, verminderd met de bijdrage voor centrumtaken en de aanvullende bijdrage artikel 12 € 58,8 miljoen). Dit risico is beoordeeld als een risico met een structureel effect.

10.    Aantrekken van leningen tegen een hoger rentepercentage dan geraamd
We maken jaarlijks een inschatting omtrent de verwachte rente. De bijbehorende rentelasten worden opgenomen in de begroting. Het risico is aanwezig dat er nieuwe geldleningen worden aangetrokken, waarbij het rentepercentage hoger is dan geraamd. De financiële impact is bepaald op € 960.000 per jaar (periode 2025-2028). Dit is gebaseerd op het uitgangspunt als de rente met 1% zou stijgen. Dit risico is beoordeeld als een risico met een structureel effect.

Omschrijving (toelichting)

Wat is weerstandscapaciteit?
Weerstandscapaciteit wordt gedefinieerd in financiële zin. Dat betekent als (weerstands)bedrag. De minimale weerstandscapaciteit is het bedrag dat we eventueel nodig hebben ter afdekking van financiële verliezen die kunnen optreden, als risico´s zich feitelijk gaan manifesteren. Het gaat daarbij om verliezen die niet al op een andere manier (bijv. via verzekering of afzonderlijk getroffen financiële voorziening c.q. reservering) financieel zijn ondervangen.

De weerstandscapaciteit bestaat uit:
•    Vrij besteedbare reserves.
•    Budget onvoorziene uitgaven.
•    Onbenutte belastingcapaciteit.
•    Stille reserves.

Het voorgaande kan als volgt schematisch worden weergegeven:

Vrij besteedbare reserve
Als vrij besteedbare reserve beschouwen wij de algemene reserve en de reserve grondexploitatie. Bestemmingsreserves zien wij niet als vrij besteedbaar. Bestemmingsreserves worden ingezet voor het realiseren van onze doelstellingen. Periodiek wordt onderzocht of de omvang van de bestemmingsreserves nog juist zijn. Eventueel overbodige bestemmingsreserves vallen vrij ten gunste van de algemene reserve en worden op die manier vrij besteedbaar.

Onbenutte belastingcapaciteit
Hieronder wordt verstaan de mogelijkheid die de gemeente heeft om belastingen te verhogen. Bij tarieven waar kostendekking een rol speelt, is van onbenutte belastingcapaciteit sprake voor zover nog geen volledige kostendekking is gerealiseerd. Aan de hoogte van de belastingen en de overige tarieven is geen bovengrens gesteld. Aangezien er geen expliciet beleid is en de gemeente Vlissingen in vergelijking met andere Zeeuwse gemeenten gemiddeld hogere belastingen heeft, is in de berekening van de weerstandscapaciteit geen rekening gehouden met de mogelijkheid van onbenutte belastingcapaciteit.

Onvoorziene uitgaven
Voor onvoorziene uitgaven is in de begroting jaarlijks een bedrag opgenomen. Voor het jaar 2024 gaat het om € 250.000. 

Stille reserves
Van stille reserves is sprake wanneer de marktwaarde van bepaalde bezittingen van de gemeente hoger is dan op de balans opgenomen boekwaarde. De aanwezigheid van dergelijke stille reserves is het gevolg van het voorschrift dat de boekwaarde van de activa gebaseerd moet zijn op historische kostprijs. Een stille reserve kan tot de weerstandscapaciteit worden gerekend indien: de bezitting die vrij verhandelbaar zijn en de opbrengst bij verkoop uitgaat boven het bedrag dat nodig is om wegvallende inkomsten op te vangen. Voor de bezittingen die vrij verhandelbaar gaan we uit van een PM bedrag omdat hierover geen inschattingen zijn te maken. De werkelijke waarde van de gemeentelijke aandelen in de Bank Nederlandse Gemeenten en de Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij is wellicht hoger dan de nominale waarde (verkrijgingsprijs). Aangezien de aandelen niet vrij verhandelbaar zijn kan deze meerwaarde (stille reserve) niet worden opgenomen in de berekening van de weerstandscapaciteit.

Omvang weerstandscapaciteit
De vrij besteedbare reserves zijn gebaseerd op de omvang van de algemene reserve. In principe wordt ook de omvang van de reserve grondexploitatie opgenomen echter ultimo het verslagjaar 2024 is deze reeds nihil.

Omschrijving (toelichting)

Weerstandsvermogen: koppeling weerstandscapaciteit en financiële risico's
In het voorgaande is zowel de benodigde als de beschikbare weerstandscapaciteit bepaald. De benodigde weerstandscapaciteit op basis van de bestaande risico's kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt de ratio weerstandsvermogen.

Ratio weerstandsvermogen = Beschikbare weerstandscapaciteit / Benodigde weerstandscapaciteit

Voor de gemeente Vlissingen betekent dit een negatieve ratio van - 0,7 (-/- € 22,9 miljoen/ € 31,2 miljoen).

Beschikbare weerstandscapaciteit
De berekende beschikbare weerstandscapaciteit bij de jaarrekening 2024 bedraagt -€ 22,9 miljoen (- € 34,3 miljoen bij jaarrekening 2023). 

Benodigde weerstandscapaciteit
De inventarisatie van risico’s, welke in deze paragraaf is opgenomen, geeft een indicatie van de financiële omvang van de belangrijkste (specifieke) risico’s, inclusief een schatting van de kans dat het geïdentificeerde risico zich voordoet. We kunnen hiermee vervolgens de benodigde weerstandscapaciteit bepalen. Daarbij geeft het college een doorlopend inzicht in de grootste risico’s (top 10) voor de gemeente Vlissingen. Wij hebben op basis van de risico inventarisatie berekend wat de benodigde weerstandscapaciteit is. Het berekende bedrag voor specifieke risico’s bedraagt € 31,2 miljoen (laatste risico inventarisatie jaarrekening 2023 € 18,9 miljoen). Ten opzichte van de risico inventarisatie bij de jaarrekening 2023 is hiermee sprake van een toename van de gekwantificeerde risico’s met € 12,3 miljoen. Oorzaak van deze toename is een toename van de risico’s binnen het sociaal domein. Dit zijn risico’s met een structureel effect voor de begroting. Dit zijn risico’s waarbij de inschatting is dat het langer dan 1 jaar duurt voordat het risico dat zich manifesteert kan worden opgevangen in de begroting. Deze risico’s zullen een opslag krijgen van een factor 2 wat voor een gemiddelde tijd van 2 tot 3 jaar staat om de zich manifesterende risico’s met een structureel effect op te vangen. Bijsturing wordt per risico beoordeeld en bepaald (te nemen beheersmaatregelen). 

Ontwikkeling risicoprofiel
De ontwikkeling van het risicoprofiel toont het volgende beeld:

Beoordeling Weerstandsvermogen
Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van de onderstaande waarderingstabel die in samenspraak tussen het NAR (Nederlands Adviesbureau Risicomanagement) en de Universiteit Twente is opgesteld.

Gegeven de negatieve ratio betekent dit voor de gemeente Vlissingen dat het weerstandsvermogen volgens de waarderingstabel een waardering F heeft, hetgeen dus ruim onvoldoende is. Op basis van de gehanteerde methode van kwantificering van de risico's en hetgeen is opgenomen in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement zou de ratio moeten liggen tussen de 0,8 en de 1,4. De weerstandscapaciteit van -€ 23,1 miljoen is niet toereikend in relatie tot de berekende risico’s van € 32,1 miljoen. De ontwikkeling van de algemene reserve zal bepalend zijn of wij de gesignaleerde risico’s in de toekomst kunnen opvangen. De ratio weerstandsvermogen is met 1,2 afgenomen.

Omschrijving (toelichting)

Onderstaand is de beoordeling van de diverse kengetallen in relatie tot de begrote financiële positie. Deze kengetallen zijn voorgeschreven door de BBV.

1a. Netto schuldquote
De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.

1b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Om inzicht te verkrijgen in hoeverre sprake is van doorlenen, wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven. Op deze manier brengen we duidelijk in beeld wat het aandeel is van de verstrekte leningen en wat dat betekent voor de schuldenlast.

2. Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft de mate aan, waarin de gemeente in staat is om aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Het eigen vermogen van de gemeente bestaat uit de reserves (zowel de algemene reserve als de bestemmingsreserves) en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten.

3. Grondexploitatie
De grondexploitatie geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De accountant beoordeelt ieder jaar of de gronden tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen.

4. Structurele exploitatieruimte
De exploitatieruimte is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte de gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting maken we thans het onderscheid tussen structurele en incidentele lasten. 
De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.

5. Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde. De definitie van het kengetal belastingcapaciteit is: 

Woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t (het begrotingsjaar) ten opzichte van het landelijk gemiddelde in jaar t-1 (het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar) uitgedrukt in een percentage. 

De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen, wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo publiceert ieder jaar deze lasten in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde waarde in die gemeente. Deze cijfers worden voortaan ook in de jaarlijkse meicirculaire bekend gemaakt zodat de gemeenten tijdig op de hoogte zijn van de hoogte van de lasten die voor de berekening moeten worden gebruikt. Voor de berekening wordt verwezen naar de paragraaf Lokale heffingen.

Deze paragraaf gaat over het onderhoud op kapitaalgoederen. Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV art.12) schrijft voor dat in elk geval de kapitaalgoederen wegen, stedelijk water / riolering, groen en gebouwen aan de orde worden gesteld. Onderhoudskosten op kapitaalgoederen zijn uitgaven om de kwaliteit van gemeentelijk eigendom dat vele jaren meegaat op een tevoren vastgesteld onderhoudsniveau te houden of weer te brengen. Met het onderhoud van kapitaalgoederen is een substantieel deel van de begroting gemoeid. Deze paragraaf geeft daar meer inzicht in.

Voor de kapitaalgoederen wegen, groen, kades, openbare verlichting, stedelijk water/riool en civiele kunstwerken zijn in het verleden beheerplannen opgesteld. Deze beheerplannen zijn beoordeeld door de artikel 12-inspecteur. In 2024 is het overkoepelend beleidskader Nota Kwaliteit Openbare Ruimte 2.0 door de gemeenteraad besloten. 

Alle relevante ontwikkelingen in het openbaar gebied worden betrokken bij een integrale afweging en planning. Hiervoor hebben we een collegeopdracht vastgesteld voor het project "Kapitaalgoederen up-to-date". De integrale afweging is niet louter intern, maar geschiedt ook met de nutsbedrijven. Op deze wijze hoeft de straat maar 1 keer open en beperken we de overlast voor de bewoners tot een minimum.

Voor het kapitaalgoed accommodaties loopt het project "Revitalisering gemeentelijk accommodatiebestand".

Meerjaren onderhoudsplannen (MJOP)
Onderhoud kan onderverdeeld worden in klein onderhoud en groot onderhoud. Klein onderhoud kent maatregelen die noodzakelijk zijn om het object blijvend naar behoren te laten functioneren of haar representativiteit te laten behouden. Groot onderhoud kent lasten na een langere periode van gebruik als gevolg van slijtage. Veelal gepland, ingrijpend van aard en betreft een groot of belangrijk deel van het object, zo geven de richtlijnen aan. In deze plannen wordt het geplande groot onderhoud in de tijd weggezet en berekend welk budget er daarvoor per jaar benodigd is. Het groot onderhoud kent niet ieder jaar hetzelfde uitgavenpatroon. Om die reden is het creëren van een voorziening per kapitaalgoed soms nodig en een uitkomst. Bij een voorziening wordt jaarlijks vanuit de exploitatie een gelijke bijdrage aan de voorziening gedaan, terwijl het uitgavenpatroon ten laste van de voorziening afgestemd is op de geplande groot-onderhoud-taken. Op deze manier zorgen we dat we al het groot onderhoud tijdig uitgevoerd wordt en er ook voldoende budget voor aanwezig is. Inmiddels is het MJOP van accommodaties en kades in de gemeenteraad besloten en zijn verschillende MJOP's in voorbereiding.

De overschrijding is veroorzaakt door de afrekening 2024 van de Provincie inzake het onderhoud van de Sloebrug en de Dokbrug. Deze kosten waren nog niet geraamd. Momenteel werken we aan een meerjarig onderhoudsplan voor Civiele kunstwerken waardoor de toekomstige activiteiten gepland en begroot kunnen worden.

De uitgaven van onderhoud Gebouwen kent een voordeel van € 246.000 in 2024. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het inzetten van 2 medewerkers voor de uitvoering van het klein onderhoud. Voorheen werd dit werk uitbesteed aan aannemers. Daarnaast is er een forse tegenvaller van € 158.000 veroorzaakt door de brandschade van De Parelburcht. Per saldo resulteert dit in een voordeel van € 88.000.

In de gemeente zijn in 2024 vele wijken/buurten/straten projectmatig heringericht. Op die momenten worden deze straten uit het klein onderhoud gehaald. Hierdoor worden er ook minder onderhoudskosten gemaakt. Dit is de hoofdoorzaak van de onderuitputting. 

Voor speelvoorzieningen geldt dat we in 2024 gestart zijn met het opzetten van een meerjarig onderhoudsplan. Hierdoor maakt de gemeente de overstap van financieren uit de exploitatie naar investeringen op dit vakgebied. 

Voor kades is het klein onderhoud uitgevoerd conform planning. Voor waterpartijen is er ruimte om de waterpartij in het project Walstraat-noord te onderhouden.

De kleine overschrijding op openbare verlichting wordt veroorzaakt door onder andere prijsstijgingen. Door het initiëren van het project van de verledding van de openbare verlichting via investeringen is ook hier een omslag gemaakt van exploitatie naar investeringen.

De kleine overschrijding op onderhoud gemalen als onderdeel van stedelijk water / riolering wordt veroorzaakt door o.a. prijsstijgingen.

Doordat het project Bloemenbuurt iets voor loopt op de planning zijn de bijdrages vanuit het structureel onderhoudsbudget ook iets hoger. 

Omschrijving (toelichting)

De Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) heeft als belangrijkste uitgangspunten het bevorderen van een solide financieringswijze met als doel het voorkomen van grote fluctuaties in de rentelasten, het bevorderen van transparantie, het bevorderen van de kredietwaardigheid en het beheersen van renterisico's. Het beheersen van risico's uit zich concreet in de kasgeldlimiet, de renterisiconorm en het met een prudent karakter uitzetten van gelden en afsluiten van leningen. Daarnaast zijn gemeenten verplicht om een treasurystatuut te hebben.

Omschrijving (toelichting)

Het treasurystatuut van de gemeente Vlissingen is vastgesteld in 2020.

Het hulpmiddel om renterisico's op korte financiering te beperken is de kasgeldlimiet. Als referentiekader voor de bepaling van de kasgeldlimiet geldt het begrotingstotaal. Voor 2024 is dit percentage bepaald op 8,5%. Voor 2024 betekent dit een kasgeldlimiet van € 26,5 miljoen. De kasgeldlimiet is in 2024 niet overschreden.

Met de renterisiconorm wordt een kader gesteld om de opbouw van de leningportefeuille zodanig te spreiden dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt. De doelstelling van de renterisiconorm is dat in enig jaar het bedrag voor herfinanciering of renteaanpassing niet hoger mag zijn dan 20% van het primaire begrotingstotaal. Bij de gemeentelijke financieringsplanning wordt aan deze norm voldaan.

Op basis van het renteschema is de doorberekende rente over het verslagjaar als volgt:

Vanaf 17 december 2013 is het schatkistbankieren in werking getreden. Deze wet regelt dat de gemeente uitzettingen per kwartaal van kortgeld boven de 2,0 % van het begrotingstotaal alleen mag uitzetten bij de schatkist. De BNG heeft per 1 juli 2021 besloten rente te gaan rekenen boven de € 500.000 positief op de bankrekening. In de praktijk komt het er op neer dat wij weinig geld op onze bankrekening mogen hebben staan. Positieve saldi op de bankrekening moeten we in principe uitlenen aan het Rijk.

Het bedrag dat wij op onze bankrekening mogen hebben staan, zonder dit verplicht bij het Rijk te moeten stallen, was € 6.226.680. Dit is het zogenaamde drempelbedrag (nr. 1). Per dag moeten we bijhouden of wij een positief saldo op onze bankrekeningen hadden. Alle positieve bedragen moeten wij per kwartaal optellen en delen door het werkelijk aantal dagen van het betreffende kwartaal. Op die manier rekenen we het kwartaalcijfer op dagbasis (nr. 2 in het schema van de berekening) uit. Wij kwamen in 2024 niet boven het drempelbedrag uit. Daarmee hebben we de regels van het schatkistbankieren niet overtreden. Wij hebben in 2024 wel gebruik gemaakt van deze wet en gelden tijdelijk bij het Rijk gestald. Per 31 december 2024 hadden wij € 16,2 miljoen op deze rekening staan.

De berekening van de benutting van het drempelbedrag schatkistbankieren is als volgt (bedragen x€ 1.000):

De opgenomen geldleningen
Het saldo van de opgenomen leningen is in 2024 gedaald van € 104 miljoen naar € 82 miljoen. Er is voor € 0,0 miljoen aan nieuwe leningen afgesloten en voor € 22,3 miljoen afgelost. De gemiddelde rente over de totale opgenomen leningportefeuille was op 1 januari 2024 ca. 2,7%. Eind 2024 was deze licht gedaald naar ca. 2,5%. Dit komt doordat de gemiddelde rente van de afgeloste leningen hoger was dan de gemiddelde rente.

De uitgegeven geldleningen
Het saldo van de uitgegeven geldleningen bedraagt per 31 december 2024 € 3,37 miljoen. De reguliere aflossingen zijn begin 2025 na sluiting van het boekjaar ontvangen. De ontvangen rente op de startersleningen is bijgeboekt. 

Gegarandeerde geldleningen
In 2020 zijn de beleidsregels gemeentegarantie opnieuw vastgesteld. De risicoprofielen gaan van 1, een heel laag risico, naar 6, een hoog risico. Er zijn geen leningen met profiel 6. In 2024 zijn er geen garanties opgevraagd. 

In 2024 is het totaal van de garanties gestegen. Aan de ene kant is er een toename door een andere wijze van garantieverstrekking en achtervang door de gemeente bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en aan de andere kant is er een afname van de andere onderdelen.  Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de garanties aan havenbedrijf North Sea Port. Tussen de garanten (gemeenten Borsele, Vlissingen en Terneuzen, en de provincie Zeeland) en havenbedrijf North Sea Port bestaat echter al jaren een garantieovereenkomst; de laatste is van 2019. In die garantieovereenkomst is een jaarlijks garantieplafond afgesproken. In de garantieovereenkomst is bepaald dat North Sea Port nooit meer dan het jaarlijkse garantieplafond aan leningen mag opnemen. Dat jaarlijkse garantieplafond zal voortaan opgenomen worden in dit overzicht. Het opgenomen bedrag voor zowel North Sea Ports als WarmCO2 is het totaal waarvoor de gemeente Vlissingen samen met de gemeente Borsele, gemeente Terneuzen en de Provincie Zeeland garant staat. 

De Gemeentelijke Hypotheek Garantie is volledig komen te vervallen. De betreffende garantie is voor het laatst verstrekt in 1994 en had een maximale looptijd van 30 jaar. In 2024 zijn daardoor alle nog lopende leningen onder deze garantie afgelost.

Omschrijving (toelichting)

In het verleden gaf de BNG  elke 2 weken een Economisch Beeld uit. De hierin vermelde rentevisie namen wij altijd over in de jaarrekening. In 2023 is de BNG hiermee gestopt en geeft ook geen rentevisies meer af. In de rentevisie vermelden we altijd de inflatiecijfers en de verwachte rentestijging of daling. Dit keer komen ze uit andere bronnen.

Ontwikkeling inflatie
De inflatie loopt sterk terug. In 2024 was die ongeveer 3,3 procent. In Nederland wordt voor 2025 ongeveer 3,2 procent inflatie verwacht (Bron www.indeflatie.nl CBS). 

Ontwikkeling rentepercentages
De afgelopen maanden ( december 2024- april 2025) zijn de tarieven voor langlopende leningen aan hevige schommelingen onderhevig geweest. Het laagste tarief voor een lening met een looptijd van 10 jaar was 2,6% en het hoogste tarief 3,3%. Op dit moment is de markt aan het inventariseren wat de gevolgen zijn/kunnen zijn van de ingevoerde importheffingen door de president van Amerika en hoe zij daarop moeten of kunnen reageren. Wat de gevolgen zijn voor de rentepercentages is op dit moment niet in te schatten. 

Omschrijving (toelichting)

Algemeen
In de behoefte aan geldmiddelen voor de financiering van investeringsuitgaven wordt door de gemeente traditioneel voorzien door het aantrekken van langlopende vaste geldleningen. Hierdoor wordt geheel voldaan aan de kasgeldlimiet en, wanneer door voldoende spreiding in de looptijd wordt gezorgd, ook aan de renterisiconorm. De volgende criteria worden gehanteerd:

• De financiering moet tegen de laagste kosten geschieden.
• Rekening moet worden gehouden met de renterisiconorm.

In 2024 zijn er geen nieuwe leningen aangetrokken.

Rapportages
In de begroting, de tussentijdse bestuursrapportage (indien daar aanleiding voor is) en de jaarrekening wordt gerapporteerd over de financiering.

In de Wet Hof zijn de Europese afspraken inzake het stabiliteits- en groeipact en het al bestaande Nederlandse budgettaire beleid vanaf 1 januari 2014 vastgelegd. De Wet HOF bepaalt onder andere dat het Rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen een gelijkwaardige inspanning moeten leveren bij het op orde brengen van de overheidsfinanciën. De tekorten van de provincies, gemeenten en de waterschappen worden door de Europese Commissie meegeteld bij de berekening van het begrotingstekort. Dit begrotingstekort mag volgens de Europese regels niet meer dan 3% bedragen. Bij overschrijding van deze 3% norm kan er een sanctie volgen vanuit de Europese Commissie. Deze sanctie kan doorberekend worden aan degenen die een bijdragen aan het tekort hebben geleverd.

Elke gemeente heeft een individuele EMU-referentiewaarde. Dit EMU-saldo is het saldo van lasten en baten onafhankelijk of het exploitatie- of investeringsuitgaven en -inkomsten betreft.

De berekening van het EMU-saldo op basis van de jaarrekening 2024 is als volgt:

Omschrijving (toelichting)

In de paragraaf bedrijfsvoering lichten we een aantal onderdelen toe waarmee wij de organisatie verder willen doorontwikkelen. Daarnaast geven wij u hier op een aantal specifieke onderwerpen een goed inzicht.

Organisatievisie en Organisatieontwikkeling

‘Vlissingen durft!’ is de missie die de gemeente Vlissingen als organisatie uitdraagt. Om uitvoering te geven aan tal van ambities, uitdagingen én kerntaken van de gemeente, die beschreven staan in de Strategische Visie 2040, zijn een organisatie én medewerkers nodig die zich voortdurend blijven ontwikkelen.

Deze organisatieontwikkeling is dan ook een continue proces. Aan de wortels hiervan ligt een Organisatievisie. De visie met het organisatieverhaal is in 2024 beschreven. Dit is de leidraad voor het nemen van beslissingen om de gemeente Vlissingen in de gewenste richting te sturen. Daarnaast helpt de visie om medewerkers te motiveren en te inspireren om richting aan te brengen in het dagdagelijks werk.

De visie van de gemeente heeft een drietal eigenschappen, namelijk Nieuwsgierig, Lef en Verbinding. Deze eigenschappen zijn in het tweede deel van 2024 op tal van manieren uitgedragen in de organisatie zodat deze ook daadwerkelijk in het DNA van de medewerker gevlochten wordt.

Dit alles draagt bij aan het creëren van een consistente en optimale klantbeleving. Dienstverlening is hiervoor het fundament. Onder dit fundament liggen een drietal pijlers; een financieel gezonde bedrijfsvoering, aantrekkelijk werkgeverschap en datagedreven management. Van deze zogeheten pijlers zijn in 2024 zogeheten Roadmaps met acties beschreven die in 2025 worden uitgevoerd.

Omschrijving (toelichting)

Vanuit de Visie op Dienstverlening 2022-2025 is er het afgelopen jaar gewerkt met het bijbehorende Agenda 2024. De visie met heldere klantbeloften geeft de komende jaren richting aan de invulling van de dienstverlening door onze gemeente en de doorontwikkeling van de organisatie en medewerkers.

Week van de Dienstverlening
Wij stellen inwoners en ondernemers centraal in de dienstverlening van onze gemeente. Vanuit het Agenda 2024 zijn er verschillende activiteiten opgezet. Zo is er het afgelopen jaar een vervolg gegeven aan de campagne 'Gastvrij Vlissingen', met als hoogtepunt de Week van de Dienstverlening. In deze week namen meer dan 200 medewerkers deel aan workshops en inspiratiesessies.

Meldingen Openbare Ruimte
Jaarlijks komen er duizenden meldingen binnen rondom openbare ruimte binnen de gemeente. Van zwerfafval, geluidshinder tot kapotte straatlantaarns. In 2024 is er een nieuw systeem 'Binnen Beter' ingevoerd als opvolger van Melddesk. Dit systeem brengt belangrijke verbeteringen met zich mee. Zo is er een snellere en eenduidige afhandeling van meldingen; Er is betere sturingsinformatie beschikbaar, wat helpt bij het maken van slimme en efficiënte keuzes. En er is een verbeterde dienstverlening met duidelijke communicatie naar de melder.

Campagne 'Schrijven van een goede nota of raadsvoorstel' 
Om de kwaliteit van nota's en raadsvoorstellen te verbeteren, is er het afgelopen jaar een campagne. Zo zijn er tal van schrijftrainingen aangeboden aan medewerkers en teamleiders. Daarnaast is het format voor nota's aangescherpt met een heldere handleiding en zijn er verplichte trainingen voor medewerkers rondom bestuurlijke processen georganiseerd. 

Omschrijving (toelichting)

Om nieuwe medewerkers aan te trekken en zittende medewerkers te behouden is het afgelopen jaar ingezet op maatregelen die aantrekkelijk werkgeverschap vergroten. Dit wordt doorgezet in 2025. De 6 belangrijkste resultaten in 2024:

1.    Er is een nieuw functieboek HR-21 geïmplementeerd waardoor alle bestaande functies zijn beschreven en gewaardeerd. Ook  heeft er een onderhoudsronde plaatsgevonden voor de nieuw ontstane functies.

2.    Onze arbeidsvoorwaardenregeling is gemoderniseerd door de uitloopschaal als lokaal beloningsinstrument aan te passen en daarmee concurrerend te blijven op de arbeidsmarkt.

3.    Ook hebben acties plaatsgevonden ten behoeve van het vergroten van vitaliteit van medewerkers en duurzame inzetbaarheid, zoals het aanbieden van gezondheidschecks, invoeren van een vitaliteitsmaand en verbreding van een pool met coaches waar medewerkers gebruik van kunnen maken. Voor mantelzorgers is eveneens begeleiding beschikbaar.

4.    Het leiderschapstraject heeft een vervolg gekregen. Leidinggevenden zijn een belangrijke factor om werkplezier van medewerkers te vergroten.

5.    Om leidinggevenden en medewerkers optimaal te ondersteunen is ingezet op het verder digitaliseren van HR-processen in Youforce (personeelsinformatiesysteem).

6.    Om groei en ontwikkeling van medewerkers te stimuleren, een belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarde, maken we onder andere gebruik van de Zeeland Academie (VZG) die een overkoepelend opleidingsaanbod heeft voor alle Zeeuwse overheidsorganisaties.

Personele capaciteit
Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt, die niet alleen in Vlissingen speelt, zijn er meer medewerkers ingestroomd ten opzichte van vorig jaar. Waar vacatures niet kunnen worden ingevuld met vaste medewerkers worden inhuurkrachten ingezet om het werk en de ambities te kunnen waarmaken. Daarnaast zetten we in op intern opleiden van medewerkers op vakgebieden waarvoor schaarste op de arbeidsmarkt geldt.

Omschrijving (toelichting)

Het college heeft over het boekjaar 2024 weer een rechtmatigheidsverantwoording afgeven in de jaarrekening (zie hoofdstuk 5.12). Over het boekjaar 2023 is de rechtmatigheidsverantwoording voor het eerst afgeven. De accountant heeft de afgegeven rechtmatigheidsverantwoording als getrouw beoordeeld. Met een rechtmatigheidsverantwoording geeft het college aan in hoeverre de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties, rechtmatig tot stand zijn gekomen. Dit houdt in dat deze in overeenstemming zijn met door de gemeenteraad vastgestelde kaders zoals de begroting en gemeentelijke verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Deze kaders zijn opgenomen in het normenkader. Het normenkader is de set aan regelgeving waaraan in het kader van de rechtmatigheid moet worden voldaan. Daarbij gaat het zowel om Europese regelgeving, wettelijke bepalingen als eigen regelgeving, zoals verordeningen vastgesteld door de raad. In dit kader zijn bij de wettelijke bepalingen alleen de financiële beheershandelingen van belang, zoals bijvoorbeeld Europese aanbestedingsrichtlijnen. Het normenkader 2024 is door de raad vastgesteld.

Goedkeuringstoleranties accountant
In februari 2022 is het controleprotocol aangepast (door de komst van de rechtmatigheidsverantwoording) en door de raad vastgesteld. Dit controleprotocol is van toepassing gedurende de resterende looptijd van de overeenkomst met de accountant. In het controleprotocol staat welke werkzaamheden de accountant in opdracht van de raad verricht om tot een oordeel te komen over de jaarrekening. Hierin zijn onder andere de goedkeuringstoleranties (grenzen) opgenomen die de accountant dient te hanteren voor de controle. Voor 2024 zijn de volgende toleranties (grenzen) vastgesteld:

Interne controles
De interne controles welke in 2024 zijn uitgevoerd zijn opgenomen in het intern controleplan 2022-2025. De processen inkoop- en aanbesteding, Wmo en jeugd, subsidies, grondexploitaties en personeel zijn onder andere opgenomen in het interne controleplan 2022-2025. Het college heeft het intern controleplan 2022-2025 vastgesteld. De interne controles die betrekking hebben op 2024 zijn tijdig uitgevoerd in de periode april 2024 tot en met maart 2025. De bevindingen, aanbevelingen en bijsturingsmaatregelen uit deze interne controles worden vastgelegd en gemonitord. De inhoud hiervan wordt besproken met de betrokken teams, directie en college.

Omschrijving (toelichting)

Inleiding
In hoofdstuk 5.12 hebben wij de rechtmatigheidsverantwoording opgenomen. In de financiële verordening 2022 (geldend voor de jaarrekening 2024) heeft de gemeenteraad met het college afgesproken dat in de paragraaf bedrijfsvoering de geconstateerde afwijkingen (fouten en onduidelijkheden) groter dan € 125.000 (rapporteringsgrens) nader worden toegelicht. Dit heeft betrekking op het begrotingscriterium, voorwaardencriterium en misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) criterium. 

Begrotingscriterium
Het begrotingscriterium is een criterium van rechtmatigheid dat betrekking heeft op de grenzen van de baten en lasten in de door de raad geautoriseerde begroting van exploitatie en investeringskredieten en de hiermee samenhangende programma’s, waarbinnen de financiële beheershandelingen tot stand moeten zijn gekomen. 

Conclusie 
Onderstaand lichten wij de afwijking(en) toe vanaf € 125.000. Wij maken hierbij onderscheid in fouten en onduidelijkheden. Ook geven wij aan wat wij doen om de fouten en onduidelijkheden in de toekomst te voorkomen.

A. Overschrijding lasten programma's

B. Overschrijding investeringsbudgetten

C. Ongeautoriseerde reservemutaties
Geen sprake van ongeautoriseerde reservemutaties. 

D. Overige afwijkingen niet tijdig gewijzigd in de begroting/gemeld aan raad
Overige afwijkingen betreffen met name de uitbreiding van het begrip begrotingsrechtmatigheid vanaf 2023. Onderschrijdingen van lasten of investeringsbudgetten en/of lagere of hogere baten worden als onrechtmatig aangemerkt als deze niet verwerkt zijn in een begrotingswijziging of als deze niet tijdig zijn gemeld aan de gemeenteraad. 

In 2024 hebben we gesignaleerde afwijkingen in de 2 bestuursrapportages aan de gemeenteraad gemeld en verwerkt via begrotingswijzigingen. De resterende afwijkingen worden via de jaarrekening 2024 gemeld aan de raad en verwerkt via begrotingswijzigingen. Hiermee hebben wij ons inziens voldaan aan de voorwaarden zodat wij geen afwijkingen hebben op dit onderdeel die onrechtmatig zijn. De afspraken over tijdigheid zijn in de nieuwe financiële verordening 2025 (vastgesteld in december 2024 en ingaande per 1 januari 2025) concreter vastgelegd. 

Voorwaardencriterium 
Het voorwaardencriterium is het criterium van rechtmatigheid, dat betrekking heeft op de eisen die worden gesteld bij de uitvoering van de financiële beheershandelingen. De eisen/voorwaarden zijn afkomstig uit diverse wet- en regelgeving en hebben betrekking op aspecten als doelgroep, termijn, grondslag, administratieve bepalingen, normbedragen, bevoegdheden, bewijsstukken, recht, hoogte en duur.

Conclusie 
Onderstaand lichten wij de afwijking(en) toe vanaf € 125.000. Wij maken hierbij onderscheid in fouten en onduidelijkheden. Ook geven wij aan wat wij doen om de fouten en onduidelijkheden in de toekomst te voorkomen.

Misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) criterium 
Het misbruik en oneigenlijk gebruik-criterium is het criterium van rechtmatigheid, dat betrekking heeft op het voorkomen, detecteren en corrigeren van misbruik en oneigenlijk gebruik van overheidsgelden en gemeentelijke eigendommen bij financiële beheershandelingen. 

Conclusie

Bij onze controles voor het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium hebben wij geen onrechtmatigheden geconstateerd die uitkomen boven de verantwoording- en rapportagegrens.

Omschrijving (toelichting)

In 2024 hadden we 3 doelen / thema’s voor de interne communicatie:

• We komen samen in actie voor werkplezier. 
• We maken vooruitgang zichtbaar. 
• We organiseren informeel contact en zorgen voor een betere interne verbinding.

We werkten aan deze thema's met een door de directie vastgesteld jaarplan interne communicatie. Dit plan bevatte alle activiteiten die in 2024 zijn ingezet voor de interne communicatie. Elke activiteit paste bij de thema’s: werkplezier, vooruitgang en verbinding. 

Met de verbouwing van het stadhuis en de oplevering van de nieuwbouw voor Stadsbeheer stond het jaar 2024 voor de organisatie in het teken van verhuisbewegingen en hybride werken. Het was waardevol om dan juist vanuit deze thema’s te werken aan goede interne communicatie.

Een andere belangrijk onderwerp in 2024 voor de interne communicatie was de organisatievisie. Deze nieuwe visie en bijbehorende kernwaarden vormden in 2024 een belangrijk uitgangspunt voor de verdere ontwikkeling van onze organisatiecultuur. 

Alle interne communicatie-activiteiten in 2024 waren erop gericht dat we steeds beter en duidelijker met onze medewerkers communiceren. Als organisatie streven we naar een open cultuur bij de leiding en de medewerkers. 

De Wij@ambassadeurs waren van groot belang voor de interne communicatie. Deze groep collega’s denkt na over organisatieontwikkelingen en houdt de directie een spiegel voor. 

Omschrijving (toelichting)

Inleiding
Sinds 2015 hebben we als gemeente Vlissingen vanwege financiële tekorten de artikel 12-status. Aanleiding hiervoor waren grote financiële verliezen rond de grondexploitatie Scheldekwartier welke we niet zelfstandig konden oplossen. Dit betekent vooral dat we conform beschikkingen van het ministerie van BZK en onder de voorwaarden volgens de periodieke inspectierapporten aanvullende uitkeringen van de fondsbeheerders (hebben) ontvangen. Het einddoel van de artikel 12-onderzoeken en voorwaarden is dat we als gemeente weer financieel ‘op eigen benen kunnen gaan en blijven staan’ en de artikel 12-status kan worden beëindigd.

Beëindiging artikel 12-status
De inspecteur heeft de fondsbeheerders inmiddels met zijn inspectierapport 2023 - 2024 van 20 januari 2025 geadviseerd de artikel 12-status per 31 december 2024 te beëindigen. Op basis van de daling van de negatieve algemene reserve en de daling van het tekort sociaal domein en werk & inkomen is de inspecteur van mening dat dit haalbaar is. 

Het college hanteert als uitgangspunt voor beëindiging van de artikel 12-status dat sprake moet zijn van een blijvende gezonde en stabiele financiële situatie voor onze gemeente. Enerzijds moet dit blijken uit een meerjarig sluitend financieel beeld waarbij minimaal in de laatste jaarschijf alle structurele lasten gedekt zijn door structurele baten. Daarnaast moeten we beschikken, of het op basis van prognoses binnen afzienbare tijd gaan beschikken, over voldoende incidentele weerstandscapaciteit met als minimale norm de verhouding beschikbare en benodigde weerstandscapaciteit van 1 of hoger. Deze uitgangspunt en beweging wordt geborgd door in de organisatie te sturen via de organisatiepijler “gezonde bedrijfsvoering”.

Proces besluitvorming
Als gemeente hebben we gereageerd op het inspectierapport 2023-2024 naar de fondsbeheerders. Vervolgens nemen de fondsbeheerders op basis van deze informatie een besluit over de aanvullende uitkeringen en het beëindigen van de artikel 12-status. Dit besluit verwachten we overigens nadat de jaarstukken 2024 zijn vastgesteld en de definitieve gevolgen zullen we dan ook verwerken in de jaarstukken 2025.

Aanvullende uitkering en eigen bijdrage
In deze jaarstukken 2024 hebben we een aanvullende uitkering uit het gemeentefonds van € 7,0 miljoen verantwoord welke conform de Rijksbeschikking van 19 december 2019 volledig gebruikt moet worden voor de sanering van de algemene reserve. Hiernaast hebben we weer een eigen bijdrage aan de sanering van de algemene reserve van € 1,8 miljoen gedaan zoals opgenomen in de Rijksbeschikking naar aanleiding van het artikel 12-rapport 2017/2018. De inspecteur adviseert de fondsbeheerders in zijn inspectierapport 2023 - 2024 overigens vanwege de gerealiseerde/begrote overschotten over 2023 en 2024 geen verdere aanvullende uitkeringen. 

Omschrijving (toelichting)

Doorontwikkeling I&A samenwerking

Toekomstontwikkeling I&A
De rol van ICT verandert snel, vooral door de opkomst van clouddiensten. Deze veranderingen hebben impact op de ontwikkeling van veranderende rollen en vaardigheden van I&A medewerkers. In strategische sessies is gebrainstormd over en zijn de toekomstontwikkelingen van I&A geschetst om zo gezamenlijk de belangrijkste redenen te bepalen waarom en welke veranderingen plaatsvinden en wat dit betekent voor de I&A organisatie zodat we als organisatie hierop kunnen anticiperen.

CIO Office
De toenemende strategische rol van de informatievoorziening binnen het gemeentelijk domein, vraagt om een meer strategische sturing. Daarbij is sprake van invulling van de rol van een CIO, maar daarnaast is de noodzaak onderkend van strategische ondersteuning van zowel de huidige interne Informatie Manager als de CIO. De opzet voor het CIO office is in 2024 opgesteld. Taken, rollen en processen zijn beschreven om zo de gewenste sturing te organiseren. Bij de vorming is rekening gehouden met de samenwerking met anderen organisaties op gebied van I&A.

IT beheerhandboek (ITSM)
Als gemeente hebben we al een zorgplicht (BIO), een meldplicht (Informatiebeveiligingsdienst, IBD) en toezicht (ENSIA) en hier zal de impact van NIS2 voor gemeenten afhankelijk zijn van de mate waarin nu al gedocumenteerd voldaan wordt aan de BIO. Om als I&A hieraan te voldoen is er ondersteuning verkregen voor het opzetten en implementeren van een IT beheerhandboek (ITSM) inclusief beheersmaatregelen uit de BIO en NIS2 waar deze relevant zijn voor I&A en voorbereidend zijn voor het opstellen van de Assurance rapportage ISAE3000A over de IT dienstverlening.

Digitale transformatie

Systeem voor gebouwverhuur
De oude systemen waarmee burgers gebouwen/ruimtes konden huren zijn vervangen door een toekomstbestendige applicatie.

Nieuw GEO platform
De inzet van GEO data neemt sterk toe. De onderliggende systemen zijn geüpgrade waardoor de dienstverlening geborgd blijft en kan doorontwikkelen.

Melddesk is BinnenBeter geworden
Onze meldingenapplicatie, voor het afhandelen van meldingen openbare ruimte, is vervangen door een nieuwe applicatie. Ook deze vervanging is gericht op doorontwikkelingen en optimalisatie.

Contractmanagement
In Proactis is contractmanagement ingericht. Alle contracten zijn overgezet van Verseon naar Proactis. Dat was ook de laatste stap voordat Verseon uitgefaseerd kon worden.

Informatiebeheer

Implementatie Woo
In 2023 is een anonimiseringstool aangeschaft en in 2024 is met de aansluiting op Djuma Open Info een geschikt publicatieplatform geïmplementeerd. Vanaf juli 2024 worden op dit platform de Woo-besluiten van de gemeente gepubliceerd. Het aantal Woo-verzoeken in 2024 was 58. 
Daarnaast zijn per 1 november 2024 de eerste 5 informatiecategorieën in werking getreden, waarvan er 4 relevant zijn voor gemeenten. Vlissingen voldoet aan deze verplichting en is bezig om ook te voldoen aan de overige categorieën die nog niet verplicht zijn.

Implementatie Wmebv
In samenwerking tussen Juridische Zaken, DIV en I&A en onder leiding van een projectleider is eind 2024 een plan van aanpak opgesteld. In 2025 zal de implementatie van de Wmebv worden gestart, waarbij Vlissingen ernaar streeft om per 1 januari 2026 te voldoen aan de verplichtingen van de wet.

Microsoft 365
De afdeling DIV heeft in 2024 een groot deel van de afdelingen begeleid met de overgang van de netwerkschijven naar MS-teams. In 2025 wordt dit afgerond, waarna de projecten zullen volgen. Daarnaast is in 2024 ook een start gemaakt met het projectmatig werken (PMW) in Teams, evenals een koppeling tussen zaaksysteem Djuma en MS-teams. Hiermee maakt Vlissingen een grote stap op het gebied van Informatiebeheer.

Implementeren I&A visie en beleid

2024 heeft in het teken gestaan van doorontwikkeling en plannen maken met onderwerpen zoals: werken onder architectuur, datagedreven werken, centraliseren van functioneel beheer, opzetten van een CIO office.

Met het uitwerken van de strategische pijler Datagedreven Informatiemanagement worden deze initiatieven integraal aangestuurd en ingepland.

Microsoft 365/nieuw werkplekconcept

De roadmap Microsoft 365, beter bekend als “In 6 stappen naar een andere manier van werken” is een groot project. Het raakt alle bij de I&A Samenwerking aangesloten organisaties en medewerkers.

Onder leiding van eigen projectleiding, een externe programmanager en trainers, en met I&A collega’s met verschillende disciplines, werden wekelijks meerdere trainingen gegeven. Zo zijn in totaal ruim 1300 medewerkers (van de bij I&A aangesloten organisaties) overgebracht naar de nieuwe "moderne werkplek”. Parallel is de eerste helft van de adoptietrajecten voor het (samen)werken in Teams per team afgerond. De laatste sessies voor beide trajecten lopen door in de eerste helft van 2025.

Datawarehouse/datagestuurd werken

In 2024 is een centraal dataplatform in gebruik genomen. Het gebruik ligt nu nog vooral bij het sociaal domein.
Gewerkt wordt aan verdere inzet in andere organisatieonderdelen.

Informatiebeveiliging

In 2024 kreeg informatiebeveiliging de nodige aandacht met het oog op de toegenomen wereldwijde dreiging. Met als doel het zo hoog mogelijk houden van de cyberweerbaarheid van digitale systemen van de gemeente. In 2024 is de gemeente begonnen met de opzet van het Information Security Management System (ISMS);een gestructureerde aanpak voor het beheren en verbeteren van informatiebeveiliging en privacy. In 2025 wordt er verder invulling gegeven aan het ISMS door de uitvoering van risicoanalyses op gemeentelijke processen. Vanuit de Eenduidige Normatiek Single Information Audit (ENSIA) verantwoordingsproces heeft de gemeente Vlissingen voldaan aan de wettelijke verplichtingen.

Voor de bewustwording op alle niveaus binnen de organisatie is in 2024 aandacht geweest middels wekelijkse kennisvragen met als thema informatiebeveiliging en privacy. Ook bij indiensttreding was informatiebeveiliging en privacy een vast onderdeel van het introductieprogramma van nieuwe medewerkers.

In 2024 is verder gewerkt aan de toegankelijkheid van een aantal websites en gebruikersportalen en voldoen zij inmiddels aan de minimaal gestelde eisen. 

Privacy/AVG

In 2024 zijn er volgens een jaarlijkse cyclus verder stappen genomen om te voldoen aan de normen en kaders van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In deze cyclus zijn aanbevelingen van de informatiebeveiligingsdienst, de WPG-audit en zelfevaluaties gebruikt voor het doorvoeren van verbeteringen. Voorbeeld van een zelfevaluatie is dat de gemeente Vlissingen haar aanschaf van software of nieuwe procesinrichting standaard toetst aan de AVG én de eisen uit het informatiebeveiligingsbeleid. 

Vlissingen heeft vanuit de verplichte datalekken administratie haar datalekkencijfers opgenomen in het jaarlijkse datalekken rapport, onderstaande tabel is een weergave van de jaarlijkse cijfers:

2024

In 2024 heeft de gemeente Vlissingen geen van de datalekken hoeven te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).

Omschrijving (toelichting)

Inkoop- en aanbestedingsbeleid
Naast het eerder opgestelde actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) is het MVOI manifest ondertekend door de gemeente (ambitieus maatschappelijk verantwoord opdrachtgeven en inkopen).

SROI
Door gemeenten Middelburg, Veere, Vlissingen en Orionis is een plan opgesteld voor een gezamenlijk SROI beleid om de SROI kansen regionaal beter te benutten.

Zeeuwse Inkoopsamenwerking
Er zijn diverse aanbestedingen uitgevoerd in samenwerking met gemeenten in de regio, dit mede geïnitieerd vanuit de inkoopsamenwerking.
Deze inkoopsamenwerking is dit jaar uitgebreid met Waterschap Scheldestromen (eerder vorig jaar Terneuzen en North Sea Port ).
Door de inkoopsamenwerking zijn bijeenkomsten georganiseerd met diverse sprekers, waaronder advocaten aanbestedingsrecht en PSO (Prestatieladder Sociaal Ondernemen).

Samenwerking met aannemers en ingenieursbureaus
Wederom hebben we gezamenlijke bijeenkomsten gehad met al onze aannemers en ingenieursbureaus over de doorontwikkeling van onze groslijstmethodiek en actuele thema's in de branche.

Bijeenkomst ontwikkelingen aanbestedingsrecht
Met onze huisadvocaat Justion hebben we een bijeenkomst georganiseerd voor Zeeuwse overheden over de ontwikkelingen op het gebied van aanbestedingsrecht.

Klachtenmeldpunt
Vooruitlopend op een wetswijziging hebben we een onafhankelijk klachtenloket ingericht voor aanbestedingen.

Algemeen
Bij de definiëring van het begrip verbonden partijen wordt aangesloten bij het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV): Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de provincie onderscheidenlijk de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft.

Financieel belang
Onder een financieel belang wordt verstaan een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat, het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.

Bestuurlijk belang
Onder een bestuurlijk belang wordt verstaan zeggenschap, via vertegenwoordiging in het bestuur of via stemrecht. Dit houdt concreet in dat er sprake is van een bestuurlijk belang als een collegelid, een raadslid of een ambtenaar van de gemeente namens de gemeente in het bestuur van de verbonden partij plaatsneemt of namens de gemeente stemt.

Bovenstaande betekent dat organisaties waar bijvoorbeeld enkel sprake is van een financieel belang niet worden gezien als een verbonden partij. 

Het aangaan van banden met (verbonden) partijen komt altijd voort uit het publieke belang. Verbonden partijen zijn over het algemeen opgericht om op een efficiënte wijze publieke taken uit te voeren. Vaak gaat het om samenwerkingsverbanden met andere gemeenten. 

Ontwikkelingen
Op de volgende pagina geven wij een opsomming van de verbonden partijen die de gemeente Vlissingen per 31 december 2024 kent. We geven dit weer per programma met de bijbehorende financiële bijdrage van de gemeente Vlissingen in 2024. Vervolgens presenteren wij een uitgebreide lijst met gegevens van de diverse verbonden partijen. In de lijst per verbonden partij nemen we de cijfers op die blijken uit hun concept-jaarrekening.

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

Omschrijving (toelichting)

In deze paragraaf grondbeleid is de 1e herziening 2025 van de grondexploitaties opgenomen. Dit is een actualisatie van de 2e herziening 2024 (Programmabegroting 2025) op basis van de gegevens in januari 2025.

De uitvoering van het grondbeleid valt binnen een aantal kaders zoals Organisatie en Financiën.

Herijking grondexploitaties (artikel 12)
In overleg met de toezichthouder en de inspecteur van het ministerie van BZK is eind 2015 een duurzame herziening opgesteld met een meerjarig acceptabel risicoprofiel. Hierbij is ook een externe toets uitgevoerd. Vanaf die tijd hebben de grondexploitaties 2 scenario’s, een midden en een laag scenario. Het midden scenario heeft een gemiddeld risicoprofiel, daarbij is de kans op het optreden van een niet geraamd risico ongeveer 50/50. Het laag scenario heeft een laag risicoprofiel, daarbij zijn veel mogelijke risico's opgenomen in het resultaat en is de kans op het optreden van een niet geraamd risico dus laag. Inhoudelijk en financieel wordt er gestuurd op het midden scenario. Dat betekent dat er verantwoording wordt afgelegd op dit scenario en dat de begrotingen per grondexploitatie gebaseerd zijn op de doorrekening van dit scenario.

Omschrijving (toelichting)

Onderstaand de specificatie van de reserves en voorzieningen.

De stand van de reserves en voorzieningen per 31 december 2024 is exclusief het nog te bestemmen resultaat van 2024.

In de toelichting op de balans geven we per reserve en voorziening inzicht in de omvang, doelstelling en mutaties.

Omschrijving (toelichting)

Majeure projecten dragen vaak bij aan meerdere bestuurlijke programma’s uit de programmabegroting.
Deze projecten hebben in de regel een meerjarige termijn. Door de informatie per jaar gefragmenteerd op te nemen in de diverse programma’s ontstaat geen transparant meerjarig beeld van het betreffende majeure project dat meestal in deelprojecten wordt uitgevoerd.

Een paragraaf biedt bij uitstek de mogelijkheid dat transparante beeld op raadsniveau te verschaffen. In deze paragraaf brengen we per majeure project de informatie in beeld die relevant is voor de raad en waarop de raad ook invloed kan uitoefenen met het nemen van bestuurlijke besluiten. Duidelijk wordt dan ook op welke wijze de majeure projecten een aandeel hebben in de realisatie van de in de afzonderlijke programma’s beoogde maatschappelijke effecten.
In deze paragraaf zijn de volgende majeure projecten opgenomen:

• Scheldekwartier;
• Revitalisering gemeentelijk accommodatiebestand;
• Implementatie Omgevingswet.

Hieronder gaan we nader in op de stand van zaken van de afzonderlijke majeure projecten.

In de (primitieve) begroting 2024 zijn 2 bezuinigingstaakstellingen opgenomen:

• Sportbeleid/accommodaties
• Organisatie - overhead

Voor de toelichting op de taakstelling sociaal domein, zie hoofdstuk 2.2.

Taakstelling sportbeleid/accommodaties
Als gevolg van het afstoten van accommodaties worden de bijbehorende exploitatielasten en huuropbrengsten ten gunste van deze taakstelling gebracht. De taakstelling over 2024 van € 682.000 op het sportbeleid/accommodaties is in 2024 voor € 55.000 gerealiseerd wegens de sloop van panden aan de Falckstraat en de Van Bossestraat (voormalige Marcusschool) in 2025. In de 2e bestuursrapportage 2024 hebben we het restant op de taakstelling over 2024 van € 627.000 eenmalig afgeraamd. 

Taakstelling organisatie - overhead
De taakstelling op organisatie-overhead bedroeg per 1 januari 2024 € 205.000. In 2024 is hiervan incidenteel € 162.000 gerealiseerd door vrijval vanuit de middelen van de Regeling Vervroegd uittreden. In de 2e bestuursrapportage 2024 hebben we het restant over 2024 van € 43.000 afgeraamd.

Overzicht taakstelling:

Omschrijving (toelichting)

De Wet open overheid (Woo), die per 1 mei 2022 in werking is getreden ter vervanging van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), verplicht overheidsorganisaties om zo veel mogelijk informatie actief openbaar te maken. Bij de ontwikkeling in 2022 is nog van een verplichte digitale landelijke infrastructuur uitgegaan, waarbij de informatie centraal zou worden opgeslagen. Omdat dit niet haalbaar bleek, is landelijk gekozen voor een eenvoudigere en snellere oplossing: een verwijsindex met een zoekfunctie. De verwijsindex (woo-index) verwijst naar documentcollecties die door de gemeente op internet zijn gepubliceerd. Daarnaast heeft de gemeente Vlissingen zelf de mogelijkheden voor het publiceren van informatie vanuit de Woo onderzocht. Zo is in 2023 een anonimiseringstool aangeschaft en is in 2024, met de aansluiting op Djuma Open Info, een geschikt publicatieplatform geïmplementeerd. Vanaf medio 2024 worden op dit platform de Woo-besluiten van de gemeente gepubliceerd. 

In verschillende tranches worden de informatiecategorieën, waarvoor die verplichting geldt, van kracht. Per 1 november 2024 zijn de eerste 5 informatiecategorieën in werking getreden. Hiervan zijn er 4 relevant voor gemeenten: 1. Algemeen verbindende voorschriften; 2. Overige besluiten van algemene strekking; 3. Organisatie en werkwijze en 4. Bereikbaarheidsgegevens.

Vlissingen voldoet aan deze verplichting en is bezig om ook te voldoen aan de overige categorieën die nog niet verplicht zijn. De planning voor de verplichtstelling van de overige categorieën is nog niet bekend. 

Passieve openbaarmaking is het op verzoek openbaar maken van informatie. De Woo verschilt hierin niet veel ten opzichte van de Wob.

Het aantal Woo-verzoeken in 2024 was 58. Hiervan zijn er 10 niet als Woo-verzoek behandeld, omdat het enerzijds gaat om informatieverzoeken, om verzoeken die zijn doorgezonden naar een andere organisatie of omdat het verzoek is ingetrokken. Van de resterende 48 Woo-verzoeken zijn er 45 binnen de wettelijke termijn afgehandeld.